
چکیده:
کروناویروسها گروه بزرگی از ویروسهای بیماریزا هستند که انواع مختف ویروس از سرماخوردگی معمولی تا بیماریهای شدیدتر و نشانگان تنفسی حاد (سارس) و نشانگان تنفسی خاورمیانه (مرس) را دربرمیگیرند. یک نوع کروناویروس جدید در دسامبر 2019 در شهر ووهان، استان هوبی در چین شناسایی شد. این ویروس علائم جدیدی را نشان داد که قبل از این در انسان شناسایی نشده بود. اکنون این ویروس تحت عنوان ویروس کرونای سندرم حاد تنفسی 2 (SARS-CoV-2) شناخته میشود و بیماری ناشی از آن بیماری کروناویروس 2019 (کووید-19) خوانده می شود. سازمان بهداشت جهانی (WHO) در مارس 2020 اعلام کرد که این کروناویروس جدید شیوع جهانی پیدا کرده است. با وجود محدودیتهای سخت گیرانه و تلاش برای قرنظینهسازی، شیوع کووید-19 به افزایش خود ادامه میدهد و تاکنون 1.948.617 مورد مبتلا به این ویروس که ابتلای آنها توسط آزمایشگاه تأییده شده است و بیش از 121.846 مورد مرگ در اثر این بیماری در سرتاسر جهان اعلام شده است. در حال حاضر هیچ داروی خاصی برای درمان بیماران مبتلا به کووید-19 پیشنهاد نشده است. با این حال، دولتها و شرکتهای داروسازی در تلاش هستند تا هر چه سریعتر یک داروی مؤثر برای مبارزه با ویروس کرونا پیدا کنند. در بررسی حاضر، ما وضعیت فعلی آگاهی درباره کووید-19، داروهای موجود و راههای درمان را به طور خلاصه میآوریم. فاویلاویر یک داروی ضدویرس است که در ژاپن برای درمان آنفولانزای معمولی تأیید شده است و اکنون برای درمان علائم بیماری کووید-19 در چین مورد تأیید قرار گرفته است. بعلاوه، کلوروکین و هیدرروکلروکین، که به ترتیب داروهای استفاده شده برای درمان مالاریا و آرتروز هستند، توسط انجمن ملی سلامت جمهوری خلق چین برای درمان کووید-19 پیشنهاد شدهاند. هم اکنون، کلوروکین و هیدرروکلروکین به عنوان داروی درمان کووید-19 تحت بررسی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا هستند. انتظار نمیرود که اولین واکسن کووید-19تا قبل از پایان سال برای آزمایشات بالینی آماده شود.
-
مقدمه
در دومین هفته دسامبر 2019، یک عفونت ویروسی ناشناخته در یک بازار کوچک محلی ماهی و حیوانات وحشی در شهر ووهان، استان هوبی در چین شناسایی شد. از آن زمان، این ویروس به سرعت در سرتاسر کشور چین گسترش یافت، و اکنون به کشورهای دیگر هم رسیده است. در مراحل اولیه گسترش این ویروس، چندین مورد ذاتالریه با علت ناشناخته گزارش شد. در بیماران علائم عفونت ریوی حاد شدید تشخیص داده شد و موارد دیگری از سندرم دیسترس تنفسی حاد، نارسایی حاد تنفسی و عوارض جدی دیگر که منجر به مرگ میشد نیز به سرعت در حال گسترش بودند. در 7 ژانویه 2020 و 11 فوریه 2020، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در چین (CCDC) این عغونت را یک عفونت ناشی از ویروس کرونای جدید شناسایی کرد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) نام جدیدی برای این بیماری واگیردار اعلام کرد که عبارت بود از بیماری ویروس کرونا جدید 2019 (و اکنون ما آن را به نام کووید-19 میشناسیم) (). بهعلاوه، کمیته بین المللی طبقه بندی ویروسها، این بیماری را به عنوان سندرم تنفسی حاد شدید کرونا ویروس 2 نام گذاری کرد. کووید-19 تبدیل به یک نگرانی مهم جهانی شد و سازمان بهداشت جهانی در مارس 2020 اعلام کرد که کروناویروس شیوع جهانی پیدا کرده است. از 14 آوریل 2020، کووید-19بیش از 1.948.617 نفر را در 210 کشور و سرزمین در سرتاسر جهان و دو وسیله حمل و نقل بین المللی مبتلا کرد و حدود 121.946 مرگ بر جای گذاشت.
کروناویروس متعلق به خانواده کروناویریده (رسته نیدوویروس ها) میباشد و شامل ویروسهایی با ژنوم RNA تک رشتهای با سوی مثبت با سایز حدوداً بین ۲۶ تا ۳۲ کیلوباز است. خانواده کروناویریده مشتمل بر چهار نوع است که شامل آلفا کروناویروس (alphaCoV)، بتا کروناویروس (betaCoV)، دلتا کروناویروس (deltaCoV) و گاما کروناویروس (gammaCoV). تصور می شود که خفاشها و جوندگان منبع کووید آلفا و بتا هستند. در حال حاضر، کاملاً مشخص نیست که کدام حیوانات منبع کووید دلتا و گاما هستند. ویروسهای کرونا براساس ظاهرشان در زیر میکروسکوپ الکترونی نامگذاری میشوند، ظاهر این ویروس ها به دلیل وجود گلیکوپروتئین های میخی شکل بر روی غلاف آنها به شکل ویروسی دیده میشود که با ساختارهای نقطهای پوشیده شده است و این ساختارها آنها را مانند یک تاج (کرونا) احاطه کرده اند (شکل 1).
این ویروسها معمولاً بر مجاری تنفسی پرندگان و پستانداران از جمله انسان تأثیر میگذارند. به طور کلی، منبع این ویروسها در حیواناتی است که به ندرت وارد بدن انسان میشوند مگر اینکه گونههای میزبان این فاصله را پر کنند. کوویدها در میان انسان ها بیشتر باعث عفونتهای ریوی ناچیز میشوند که مانند همان عفونتهایی است که در سرماخوردگی معمولی ایجاد میشوند. با این وجود برخی از کوویدهای جدید میتوانند باعث بیماریهای جدیتر مانند نشانگان تنفسی حاد (سارس) و نشانگان تنفسی خاورمیانه (مرس) شوند. سارس و مرس به واسطه کروناویروسهای بيماريهاي قابل انتقال بين انسان و حيوان که متعلق به رسته کووید بتا هستند ایجاد میشوند. در سال 2003، همهگیری سارس در چین شروع شد و تا پیش از پایان سال 2004 به بقیه کشورها سرایت کرد. تعداد 8098 مورد بیماری سارس در 37 کشور یا منطقه در جهان تشخیص داده شد و 775 مرگ اتفاق افتاد (نرخ مرگ و میر: %12-10) که بیشتر این بیماریها و مرگها در چین و هنگ کنگ اتفاق افتاد. همچنین، تعداد 1621 مورد بیماری مرس گزارش شد که منجر به مرگ 584 نفر شد (نرخ مرگ و میر: %36). اولین مورد شناساییشده مرس یک بیمار 60 ساله در جده عربستان سعودی در سال 2012 بود که به دلیل بیماری شدید ریوی فوت کرد. هنوز هم مرس به صورت پراکنده در چند کشور دیده می شود. هنگام عفونت ناشی از SARS-Cov-2، به گیرندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین 2 سلول میزبان (ACE2) میچسبد. ACE2 معمولاً به سلولهای حفرهای اپیتلیال، نای، نایژهها و غدد سروزی برونش مجاری تنفسی آزاد می شود. ویروس وارد این سلولها شده و در آنها تکثیر میشود. سپس ویروسهای تولیدشده جدید آزاد شده و سلولهای هدف جدیدی را آلوده میکنند. چرخه حیات و مکانیسم بیماریزایی SARS-Cov-2 از زمان اتصال به سلول تا تکثیر در شکل 2 نشان داده شده است.
کروناویروس جدید 2019-nCov یک ویروس پوششدار با RNA تک رشتهای با سوی مثبت است و در رسته کووید بتا قرار میگیرد، و شامل کووید سارس و مرس است. 2019-nCov، 89 درصد شباهت نوکلئوتیدی با بیماری CoVZXC21 در خفاش که مشابه سارس است و 82 درصد شباهت با SARS-CoV انسان دارد. از اینرو، 2019-nCov به نام SARS-CoV-2 نامیده شد. مطالعات اولیه، احتمال انتقال SARS-CoV-2 از حیوان به انسان و انتقال آن از انسان به انسان از طریق قطرات دهان و بینی یا تماس مستقیم را نشان دادند. برخی مطالعات برای جلوگیری از گسترش ویروس، نشان دادند که 2019-nCov مانند بقیه کوویدها به اشعه ماورا بنفش و گرما حساس هستند. بعلاوه، کوویدها دراثر استفاده از محلولهای مختلف مانند اتانول (%70)، اتر (%75)، ضد عفونی کنندههای حاوی کلر و غیره عملاً غیرفعال می شوند.
تا کنون هیچ داروی آنتی ویروس خاصی برای درمان کووید-19 و همچنین هیچ واکسنی در دسترس نیست. ارائهدهندگان خدمات بهداشتی عموماً برای درمان علائم بیماری در بیماران مبتلا به عفونت شدید از اکسیژن تراپی استفاده میکنند. برای موارد حاد، گزینهای دیگری نیز برای درمان وجود دارد مانند درمانها و داروهای در دست تحقیق. هم اکنون چالشی که برای سازمان بهداشت جهانی و بسیاری از کشورها وجود دارد، یافتن یک داروی مؤثر برای از بین بردن این ویروس یا یافتن واکسن این بیماری است که بشود آن را بر روی افراد سالم استفاده کرد تا از آلوده شدن آنها جلوگیری شود. از آنجاییکه هیچ دارو یا واکسن مؤثری وجود ندارد، بهترین روش تا به امروز کنترل منبع آلودگی، تشخیص زودهنگام، ایزوله کردن و درمانهای حمایتی است. برای افراد، بهداشت شخصی مناسب و دوری از مکانهای شلوغ، به پیشگیری از ابتلا به 19-nCoV کمک خواهد کرد. در بررسی حاضر، ما مختصری درباره وضعیت فعلی اطلاعات پیرامون کووید-19 میگوییم و درباره کشف و توسعه گزینههای جدید درمانی ویروسمحور و میزبانمحور برای کووید-19 بحث میکنیم.
-
خاستگاه و انتقال
با وجود اینکه مقامات بهداشتی همچنان در حال یافتن منبع دقیق کروناویروس جدید 2019 هستند، ولی فرضیات اولیه بر این باور بودند که ممکن است این بیماری مربوط به بازار عمدهفروشی غذای دریایی هوانان در شهر ووهان که در آن حیوانات زنده از جمله مار، مارموت، پرنده، قورباغه و جوجه تیغی فروخته میشود، باشد. برخی افرادی که به این بازار رفتهاند، مبتلا به ذاتالریه ویروسی شدهاند که در اثر کروناویروس جدید ایجاد شده است. این واقعیت نشان داد که حیوانات انتقال دهنده اولیه این ویروس به انسان هستند. ولی افرادی که در اخیراً در آنها این بیماری تشخیص داده شده است، هیج ارتباط یا مواجههای با این بازار نداشتند، این موضوع تأیید می کند که انسانها میتوانند ویروس را به یکدیگر انتقال دهند. کروناویروس جدید 2019 یک ویروس مشترک بین انسان و حیوان است، بدین معنی که بیماران اولیهای که آلوده شدهاند این ویروس را به طور مستقیم از حیوانات گرفتهاند. برخی مطالعات نشان دادهاند که خفاشها گونه احتمالیای هستند که این کروناویروس جدید 2019 از آنها نشأت گرفته است (SARS-CoV-2)، چون ژنوم SARS-CoV-2 تا %96 شباهت با کووید خفاش (BatCoV RaTG13) از رینولوفوس دارد. با این وجود، کووید سارس و مرس عموماً قبل از وارد شدن به بدن انسان به بدن میزبان واسطه وارد می شوند که به ترتیب شامل زباد نخلی نقابدار و شترها می شود. تعدادی از دانشمندان به این موضوع اشاره کردند که در نتیجه شباهت این ویروس جدید با SARS-CoV و MERS-CoV ، SARSCoV-2 احتمالاً از یک میزبان واسطه ناشناخته یا مستقیماً به انسان منتقل شده است.
از 17 ژانویه 2020، یک تیم چینی تحلیلی انجام داده و توالی ژنتیکی 2019-nCoV را با همه انواع شناختهشده دیگر کروناویروس مقایسه کردهاند. آنها نشان دادند که 2019-nCoV بیشتریت شباهت را با ترجیح کدونی مارها دارند. مارها در حیات وحش اغلب خفاش شکار میکنند. گزارشها حاکی از آن است که در بازار محلی غذای دریایی در ووهان مار فروخته میشده است. این موضوع امکان اینکه 2019-nCoV از گونههای میزبان یعنی خفاشها وارد بدن مارها شده و سپس در شروع همهگیری کروناویروس به بدن انسان منتقل شده است. ولی این موضوع که چگونه این ویروس میتواند خود را هم با بدن میزبان خونگرم و هم با بدن میزبان خونسرد تطبیق دهد همچنان یک معماست. بعلاوه، هیچ شواهد محکمی وجود ندارد که نشان دهد کروناویروس در بدن میزبانهایی غیر از پستانداران و پرندگان زندگی میکند. بنابراین، احتمالاً یک میزبان واسطه پستاندار نیز برای 2019-nCoV وجود دارد. در 19 مارس 2020، یک مقاله منتشرشده نشان داد ژنوم Pangolin-CoV به ترتیب %91 و %90.6 شباهت نوکلئوتیدی با SARS-CoV-2 و BatCoV RaTG13 دارد. این بررسی، گزارش اولیه از یک خیشاوند بالقوه نزدیک SARS-CoV-2 یعنی Pangolin-CoV که از پانگولینهای مالاییایی مرده (Manis javanica) کشف شد و پانگولینها را به عنوان میزبان واسطه احتمالی 2019-nCoV شناسایی کرد، ارائه می دهد. با وجود اینکه مطالعات اخیر عمدتاً نشان میدهند که پانگولینها به احتمال زیاد میزبان واسطه برای کروناویروس هستند، ولی این احتمال وجود دارد که حیوانات دیگری نیز میزبان واسطه باشند. به طور کلی، کروناویروسها به این معروف هستند که میزبان واسطه بسیاری در میان حیوانات دارند. در سال 2003، مطالعات نشان دادند که زباد نخل (Paguma larvata) میزبان واسطه اصلی SARS-CoV است، ولی گزارشات دیگری نیز نشان میدهند که سگ راکون (Nyctereutes procyonoides) و سرنواری (Melogale moschata) نقش مشابهی به عنوان میزبان واسطه ایفا میکنند. درنتیجه حتی با وجود کشف Pangolin-CoV، جستجو برای یافتن میزبانهای واسطه دیگر باید ادامه پیدا کند (شکل 3).
با افزایش موارد عفونت با 2019-nCoV، چندین مطالعه نشان دادهاند که انتقال از انسان به انسان یک مسیر احتمالی برای شیوع COVID-19 است. این مطالعات توسط مواردی از ابتلا که درون خانواده و در میان افرادی اتفاق افتاده است که به بازار محلی فروش حیوانات در چین نرفتهاند، ثابت شده است. این ویروس عمدتاً از یک فرد به فرد دیگر و معمولاً از طریق تماس نزدیک یا ترشحات دستگاه تنفسی از عطسه یا سرفه بیمار منتقل میشود. به همین دلیل رعایت فاصله بیش از دو متر از بیمار مهم است.
ولی تنها سرفه یا عطسه کردن نیست که منبع انتقال آلودگی ویروسی است. راههای دیگری نیز برای انتقال وجود دارد مانند سرایت از یک فرد به فرد دیگر از طریق سطوحی که توسط فرد بیمار لمس شده است، بهویژه اینکه مطالعات نشان دادند که ویروس در سطوح احتمالاً تا 9 روز زنده می ماند. همچنین افراد می توانند بیماری کووید-19 را از طریق تماس با اشیا یا سطوح و سپس لمس چشمها، بینی یا دهان گسترش دهند. بعلاوه، مطالعات تاکنون نشان می دهند که 2019-nCoV در درجه اول از طریق تماس یا ترشحات دستگاه تنفسی انتقا مییابد نه از طریق هوا. فردی که سرفه خفیف دارد و احساس مریضی ندارد می تواند مبتلا به کووید-19 باشد. راه دیگری که از طریق آن کووید-19 میتواند میان افراد گسترش یابد، انتقال از طریق مدفوع است، ولی این راه انتقال محدود است. طبق تحقیقات اخیر توسط CCDC، این ویروس میتواند در مدفوع برخی از مبتلایان وجود داشته باشد، گرچه این راه انتقال دلیل اصلی همهگیری نیست. با این وجود، با توجه به ریسکهای موجود، این هم دلیل دیگری است که پس از استفاده از دستشویی و قبل از غذاخوردن بهداشت رعایت شود.
تا این زمان، شواهد کمی از تأثیر 2019-nCoV بر زنان باردار و نوزادان شناسایی شده است و در حال حاضر توصیه خاصی برای زنان باردار در مورد این بیماری وجود ندارد. CDC شواهدی مبنی بر احتمال نتایج منفی بارداری برای زنان باردار مبتلا به کووید-19 ندارد، ولی دو کروناویروس دیگر به نام SARS-CoV و MERS-CoV با بیماریهای شدیدتر و مرگ و میر بیشتر در زنان باردار مرتبط هستند. گزارشی از مأموریت مشترک سازمان بهداشت جهانی در چین که در میانه فوریه 2020 منتشر شد نشان داد که در 147 زن باردار مبتلا به 2019-nCoV، در %8 موارد بیماری شدید و در %1 بیماری بحرانی بود. این تعداد را میتوان با موارد مبتلا که باردار نبودند مقایسه کرد. مقاله دیگری که در 7 مارس 2020 منتشر شد از 9 زن باردار در چین با ذاتالریه تأییدشده ناشی از کووید-19، دادههای بالینی ارائه داد. ظاهر فیزیکی این بیماران مبتلا به کووید-19در طی بارداری مشابه با افراد بزرگسال غیر باردار بود. هیچ یک از 9 بیمار ذاتالریه شدید نداشتند و فوت نکردند. در تعداد محدودی از موارد در دسترس که در آنها نوزادان از مادرانی مبتلا به کووید-19 متولد شده بودند، هیچ کودکی مبتلا به ویروس نبود. همچنین در نمونههایی از مایع آمنیوتیک که جنین را داخل رحم احاطه کرده است، ویروسی وجود نداشت. علاوه بر این، 2019-nCoV از طریق جنین انتقال نمی یابد. هیچگونه مطالعه علمی بر روی 2019-nCoV و شیر مادر انجام نشده است. طبق اخبار، تست 2019-nCoV یک نوزاد در لندن تنها دقایقی پس از تولد از مادری مبتلا به ویروس، مثبت اعلام شد. این اولین مورد نیست، چون مقامات چین تأیید کردند که تست 2019-nCoV یک نوزاد در ووهان چین سی ساعت پس از تولد مثبت شد؛ مادر کودک مبتلا به کووید-19 بود. برای درک اینکه چگونه این نوزادان مبتلا شده اند و آیا انتقال ویروس به جنین در طی بارداری اتفاق می افتد یا طی زایمان یا بعد از آن، دادههای معتبر مودرنیاز است.
با وجود گسترش وسیع 2019-nCoV، معلوم شد که به طور کلی کودکان مقاومت خوبی در برابر ویروس دارند و عوارض کمتری نشان میدهند. این الگو تا حد قابل ملاحظهای مشابه با همهگیری قبلی کووید مانند SARS-CoV و MERS-CoV است چون علائم آنها نیز در کودکان به طور گسترده ظاهر نشد. هیچ کودکی در طی همهگیری SARS-CoV در 2003 فوت نکرد و اکثر 800 مرگ در افراد بالای 45 سال بود. علاوه بر این، تعجبآور نیست که این ویروسها منجر به فقط التهاب خفیف در کودکان و بیماریهای شدیدتر در بزرگسالان شود. برجستهترین مثال این موضوع در تاریخ، بیماری آبله است که تأثیرات اندک بر کودکان داشت ولی در بزرگسالان فاجعه آمیز بود. کودکان عموماً سریعتر و بهتر بهبود پیدا می کنند ولی در بزرگسالان عوارض شدیدتر است و شامل مرگ هم می شود. بزرگسالان ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این ویروس باشند زیرا بیشتر در معرض بیماریهای دیگری مانند دیابت، فشار خون بالا یا بیماری قلبی هستند که توانایی آنها در مبارزه با عفونت را ضعیف میکنند. محققان چینی در یک مطالعه گسترده، نتایج ابتلا به کووید-19 را در بیش از 2000 کودک مبتلا یا مشکوک به ابتلا را بررسی کردند. آنها دریافتند که بیش از نیمی از کودکان نشانههای خفیفی مانند سرماخوردگی داشتند یا اصلاً نشانه ای نداشتند. در حال حاضر، به نظر میرسد کودکان کمتر از همه دچار عوارض این بیماری میشوند و تعداد کودکان مبتلا (زیر 19 سال) از %2 همه مبتلایان در جهان تجاوز نمیکند و هیچ مرگی در کودکان زیر 9 سال وجود ندارد. دانشمندان نمیتوانند علت این پدیده را به طور دقیق توضیح دهند ولی چند تئوری پزشکی وجود دارد که میتوانند دلیل این امر را توضیح دهند. درواقع، برخلاف تصور عموم، سیستم ایمنی کودکان بسیار کارآمدتر از بزرگسالان است. به عنوان مثال، احتمال مرگ بزرگسالان از آبله مرغان و آنفولانزای فصلی به ترتیب 25 و 10 برابر کودکان است.
اعتقاد بر این است که SARS-CoV-2 از خفاش آمده است، از اینرو این ویروس در درجه اول قادر به بقا و تکثیر در اندامهای داخلی حیوانات میباشد. انتقال SARS-CoV-2 از انسان به حیوان هنوز اثبات نشده است. ولی یک تحقیق، احتمال انتقال از انسان به حیوان را بررسی کرده است. طی تحقیق، یک خوک به دلیل راههای احتمالی انتقال ویروس پس از همهگیری سارس در 2003 در چین از ویروس SARS-CoV دور نگه داشته شد. نتایج و تحلیل های اپیدمیولوژی نشان دادند که خوک مبتلا به SARS-CoV با منشأ انسانی شده است.
-
علائم
طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی، اگر فردی مبتلا به 19-nCoV شود، اولین علائم معمولاً پس از پنج تا شش روز ظاهر می شوند. ولی مواردی وجود دارند که در آنها دوره نهفتگی ویروس میتواند تا 40 روز طول بکشد، و متوسط دوره نهفتگی 14 روز است. دوره نهفتگی برای موارد شدیدتر ممکن است متفاوت با موارد حفیف باشد و بستگی به سن بیمار و واکنش ایمنی بدن آنها دارد. این دوره در بیماران بالای 70 سال (11.5 روز) کوتاهتر از بیماران زیر 70 سال (20 روز) است. علائم کووید-19 معمولاً مانند سرماخوردگی معمولی و آنفولانزا است و شدید نمیشود. ولی، برای افرادی که از بیماریهای زمینهای مانند دیابت، بیماری قلبی و ریوی و سایر بیماریها رنج می برند، شرایط متفاوت است. در این بیماران، بیماری میتواند بحرانی شده و گاهی منجر به مرگ شود. برخی افراد هیچ علامتی ندارند (ذاتالریه خفیف). طبق جدیدترین تحقیق سازمان بهداشت جهانی که بر روی بیش از 70.000 بیمار در چین انجام شده است، رایجترین علائم کووید-19عبارتند از: تب (در %88 بیماران)، سرفه خشک و گلودرد (%68)، خستگی (%38)، و اسهال (%4)، که بسیار شبیه به علائم SARS-CoV و MERS-CoV هستند. علاوه بر این، تنگی نفس شدید در تقریباً %20 بیماران وجود داشت و حدود %13گلودرد و سردرد شدید داشتند. به طور کلی، 19-nCoV عضوی از خانواده کروناویروسهاست که معمولاً به سیستم تنفسی حمله میکند. برخی بیماران مستعد عوارض مختلفی مانند سندرم دیسترس تنفسی حاد، آسیب حاد قلب و عفونت ثانویه با باکتریها هستند.
این ویروس ابتدا بر سلولهای پوششی گلو، نای و ریه اثر میگذارد و آنها را به کارخانههای ویروسسازی تبدیل میکنند که تعداد بسیار زیادی ویروس تولید میکنند و هرکدام از آنها سلولهای دیگر را آلوده میکنند. تب بالا و احساس خستگی عمومی به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به ویروس و فرستادن سیگنال به بدن برای آزادکردن سیتوکین است. با این حال، ویروس سیستم ایمنی بدن را مختل کرده و بدن دچار التهابی بیش از آنچه که لازم است میشود. اکسیژن از داخل ریهها وارد خون میشود ولی در ذاتالریه شدید، کیسههای هوایی پر از آب شده و تنگی نفس ایجاد میشود. در برخی بیماران، این امر موجب سرفه همراه با خلط میشود که همان موکوس غلیظ است که حاوی سلولهای ریه است که توسط 19-nCoV کشته شدهاند. این مشکل ممکن است به ریه محدود نشود چون 19-nCoV به اندامهای مهم دیگر در بدن مانند کلیهها حمله میکند که ممکن است منجر به نارسایی آن اندام شود. یک تحقیق جدید نشان داد که ویروس ممکن است به دلیل مقادیر زیاد ACE2 که غالباً در غشای ریه، سلولهای کلیه و سلولهای مجاری اسپرمساز بیضه یافت میشود، بر سلولهای لولهای کلیه و سلولهای بیضه تأثیر بگذارد. درنتیجه، 19-nCoV میتواند مستقیماً به این ACE2 که حملکننده سلولهاست بچسبد و به کلیه و بافت بیضه بیماران آسیب وارد کند. با این حال، شواهد ناقصی مبنی بر درگیر شدن اندامهای تناسلی در بیماران مبتلا به 19-nCoV ارائه شده است. محققان علائم جدیدی از ابتلا به 19-nCoV یافتهاند که مربوط به دستگاه گوارش است، مانند از دست دادن اشتها، اسهال، استفراغ و اختلالات عمده در دستگاه گوارش. در بیمارانی که مشکلات گوارشی مرتبط با 19-nCoV داشتند، در مقایسه با بیماران بدون علائم گوارشی، بیماری تشدید شده است. 19-nCoV باکتریهای دستگاه گوارش را از بین می برد که منجر به چنین علائمی در دستگاه گوارش می شود. دو بیمار اولی که در ووهان مردند، با اینکه برای مدت طولانی سیگار میکشیدند و این کار باعث ضعیف شدن ریههایشان شده بود، به نظر سالم میرسیدند. بیمار اول که 61 ساله بود، در زمان مراجعه به بیمارستان، ذاتالریه حاد داشت. او با وجود استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی، سندرم دیسترس تنفسی حاد داشت و ریههایش دچار نارسایی شدند و قلبش از کار افتاد. او 11 روز پس از بستریشدن فوت کرد. بیمار دوم یک مرد 69 ساله با سندرم دیسترس تنفسی حاد بود. او به دلیل ذاتالریه حاد و سپتیسمی فوت کرد. برای درک علت این علائم، تحقیقات بیشتری نیاز است.
تشخیص بالینی 2019-nCoV بستگی به علائم، سابقه سفر به کشوری که این بیماری را دارد، و/یا مواجهه با یک فرد مبتلا دارد. سازمان بهداشت جهانی چندین روش برای تست کووید-19 منتشر کرده است. رایجترین روش تست، استفاده از واکنش زنجیره پلیمراز معکوس در زمان واقعی (RT-PCR) است. این تست را میتوان بر روی نمونههای ریوی انجام داد که به روشهای مختلف از نمونهگیری می شوند مانند سواب نازوفارنکس یا نمونه خلط. معمولاً نتیجه تست بین چند ساعت تا دو روز مشخص می شود. از آزمایش خون نیز میتوادن استفاده کرد ولی این تست نیازمند دو نمونه خون به فاصله دو هفته است و نتایج، فوری نیستند. این روش برای تشخیص 19-nCoV از طریق شناسایی آنتی بادی در خون بیمار کاربرد دارد. این آنتی بادیها بلافاصله پس از ابتلا آزاد می شوند و وجود آنها وجود ویروس را حتی با وجود نداشتن علائم ثابت میکند. مطالعهای توسط یک تیم چینی دریافت که سی تی اسکن در %56 موارد، نقاط تودهای تار (ground-glass opacities) را نشان میدهد ولی در %18 موارد هیچ نتیجه رادیولوژیکی وجود ندارد. نقاط تودهای تار دوطرفه و پیرامونی از معمولترین نتایج سی تی اسکن است. استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس ریه فقط برای بیماران با علائم شدید مناسب است، یعنی این روش برای تشخیص بیماری در مراحل اولیه مناسب نیست. بنابراین، چندین شرکت داروسازی و سازمان تحقیقاتی در حال تلاش برای ساخت کیتهای تست سریع و مؤثری هستند که بیماران مشکوک به 19-nCoV را در عرض چند دقیقه و بدون نیاز به انتقال نمونه به آزمایشگاه مرکزی تشخیص دهد.
-
همهگیر شناسی
شیوع 19-nCoV با گسترش سریع ادامه دارد و زندگی را در سرتاسر جهان مختل کرده است، به طوریکه کشورهای بیشتری اقدامات قرنطینه سختگیرانه پیاده میکنند. در 11 مارس، شیوع کووید-19 توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان پاندمی توصیف شد. این بیماری همچنان در سرتاسر جهان در حال گسترش است و این عفونت ویروسی به جزیرههای کوچک و کشورهای آفریقایی رسیده است. در 8 دسامبر 2019، SARS-CoV-2 ابتدا در ووهان در استان هوبی گزارش شد و سپس به سرتاسر چین گسترش یافت. از 14 آوریل 2020، تعداد بیمارانی که ابتلای آنها به کووید-19 تشخیص داده شده است تا 1.948.617 در 210 کشور و سرزمین در سرتاسر جهان و دو وسیله حمل بین المللی افزایش یافت. تا کنون تعداد کسانی که بهبود یافته اند به 460.541 نفر رسیده است و 121.846 نفر به دلیل ابتلا به این بیماری فوت کردهاند (نرخ مرگ و میر: %6.25) (شکل 5). گرچه کووید-19 نسبت به سایر کروناویروسها کشته داده است، ولی نرخ مرگ و میر SARS-CoV-2 کمتر از SARS-CoV و MERS-CoV است که به ترتیب %12-10 و %36 می باشد. جدیدترین منبع برای اپیدمولوژی این پاندمیک در حال ظهور را می توان در بورد وضعیت کووید-19 سارمان بهداشت جهانی یافت. در حال حاضر، ایالات متحده بیشترین مورد ابتلا به کووید-19 نسبت به سایر کشورها دارد (588.465 مورد، 23.711 مرگ، نرخ مرگ و میر: %4.02). اولین مورد از انتقال کووید-19 از انسان به انسان در 30 ژانویه 2020 در ایالات متحده گزارش شد. در حال حاضر همه 50 ایالت موارد ابتلا به کووید-19 را گزارش کردهاند. کشورهای دیگر با بیشترین موارد ابتلا عبارتند از: اسپانیا (172.541 مورد، 18.056 مرگ، نرخ مرگ و میر: %10.5)، ایتالیا (159.516 مورد، 20.465 مرگ، نرخ مرگ و میر: %12.8، بالاترین نرخ مرگ و میر در میان کشورها)، فرانسه (136.779 مورد، 14.967 مرگ، نرخ مرگ و میر: %10.9)، آلمان (130.694 مورد، 3261 مرک، نرخ مرگ و میر: %2.5، پائین ترین نزخ مرگ و میر)، انگلستان (93.873 مورد، 10.107 مرگ، نرخ مرگ و میر: %10.7)، چین (82.249 مورد، 3341 مرگ، نرخ مرگ و میر: %4.06) و جمهوری اسلامی ایران (74.877 مورد، 4683 مرگ، نرخ مرگ و میر: %6.25) (شکل 6).
افراد از هر سنی می توانند مبتلا به SARS-CoV-2 شوند در حالیکه بزرگسالان میانسال و پیر عموماً بیشتر مبتلا میشوند. در بیشتر مطالعات بر روی بیماران بستریشده مبتلا به کووید-19، متوسط سن میان 48 تا 58 سال داشتند. در گزارش CCDC که بر روی 44.500 فرد مبتلا مطالعه شده است، %87 بیماران بین 30 تا 79 ساله بودند. همچنین سن زیاد به دلیل داشتن بیماریهای قبلی، با افزایش مرگ و میر مرتبط است و نرخ مرگ و میر میان افراد 70 تا 80 یاله یا پیرتر، %15-8 است. در ایتالیا نیز نتایج مشابهی با نرخ مرگ و میر %20-12 میان افراد 70 تا 80 ساله یا پیرتر یافت شد. گزارشی از 460 بیمار مبتلا به کووید-19 که در ایتالیا فوت کردند نشان داد که داشتن بیماریهایی از قبل، میتواند خطر مرگ را افزایش دهد. میانگین سنی این بیماران 79.5 سال است. 117 نفر از این بیماران که فوت کردند (%25.4) بیماریهای ایسکمیک قلب داشتند، 126 نفر (%27.4) دیابت داشتند، 72 نفر (%15.7) سرطان داشتند، 87 نفر (%18.9) فیبریلاسیون دهلیزی داشتند، 24 نفر (%5.2) نفر دمانس داشتند، و 34 نفر (%7.4) سکته کرده بودند. در ایلات متحده، بیش از 3000 بیمار مبتلا به کووید-19 از تاریخ 10 فوریه تا 15 مارس 2020 تشخیص داده شدند. از این تعداد، %67 بالای 45 ساله بودند. این نتایج مشابه گزارش چین است که در آن مرگ و میر در افراد پیر بالاترین میزان را داشت و %80 مرگ ها در افراد بالای 65 سال اتفاق افتاد.
مشخص شده است که SARS-CoV-2 نیز یک تبعیض در جنسیت داشته باشد چون مردان احتمال بیشتری دارد که تستشان مثبت شود و بیشتر احتمال دارد که در اثر این بیماری بمیرند. این روند اولین بار در چین دیده شد و یک بررسی در این مورد دریافت که نرخ مرگ و میر در مردان %2.8 و در زنان %1.7 است. از آن به بعد این الگو در فرانسه، آلمان، ایران، ایتالیا، کرده جنوبی و اسپانیا تکرار شد. در این لحظه بیشترین تئوریها درباره این که چرا این ویروس بیشتر به مردان حمله میکند تا زنان، در حد حدس و گمان است. در بسیاری از کشورها، و بهویژه در چین، مردان بیشتر از زنان سیگار میکشند و سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرزا برای ابتلا به موارد شدیدتر کووید-19 است. بعلاوه، زنان واکنش ایمنی قویتری نسبت به مردان دارند.
-
درمانشناسی و گزینههای درمانی موجود
متأسفانه هیچ دارو یا واکسن آنتی ویروسی برای درمان آسیبشناسی های مرتبط با COVID-19 تا کنون به طور رسمی تأیید نشده است. در حال حاضر، مدیریت بالینی شامل پیشگیری از سرایت، اقدامات کنترلی و مراقبتهای حمایتی از جمله اکسیژن تراپی و دستگاه تنفس مصنوعی است. با اینکه بسیاری از کشورها بر روی کشف واکسن درمان SARS-CoV-2 کار میکنند، ولی به طور قطع میتوان گفت که تا پایان امسال هیچ واکسنی در دسترس نخواهد بود. بنابراین، باید تلاشها بر این متمرکز باشد که دارویی برای مقابله مؤثر با این ویروس پیدا شود. این تلاش عمدتاً بر استفاده مجدد از داروهای موجود متمرکز شدهاند. مسئولان حوزه سلامت سازمان بهداشت جهانی به این موضوع اشاره کردهاند که تعداد زیادی دارو وجود دارد که در درمان 2019-nCoV مؤثر بودهاند. درمان اصلی برای این ویروس تا حال حاضر، استفاده از آنتی ویروس هاست که توانایی ویروسها برای وارد شدن به سلول را تضعیف کرده و از تکثیر یا حرکت آنها از سلول ها آلوده به دیگر سلولها جلوگیری میکنند. آنتی بیوتیک ها در درمان بیماران مبتلا به کووید-19 هیچ نقشی ندارند ولی میتوان در مواردی که عفونت باکتریایی ثانویه ایجاد شده است از آنها استفاده کرد.
از آنجاییکه این بیماری اولین بار در دسامبر 2019 در چین دیده شد، این کشور شروع به آزمایش تأثیرگذاری انواع مختلف داروهایی که پیش از این برای درمان بیماری های دیگر مانند مالاریا و ایدز استفاده میشدند، آنتی ویروس ها، مشتقات پلاسمای خون و داروهای آرتروز کرد. چین بر استفاده از داروی آنتی ویروس فاویلاویر (Favilavir) برای درمان علائم کووید-19 تکیه کرد. این دارو ابتدا توسط Toyama Chemical برای درمان عفونت گلو و بینی ارائه شد. گرچه نتایج مطالعات هنوز منتشر نشده است، تصور میشود که تأثیرگذاری این دارو در درمان علائم کووید-19 در آزمایش بالینی بیش از 70 بیمار با عوارض جانبی حداقل ثابت شده است. فاویلاویر یک داروی آنتی ویروس است که در سال 2014 در ژاپن برای درمان آنفولانزا مورد تأیید قرار گرفت. اخیراً در این کشورها این دارو برای درمان کووید-19 نیز تأیید شده است. در حال حاضر فاویلاویر توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تأیید نشده است. داروی آنتی ویروس دیگر رمدسیویر (Remdesivir) است که در برابر دو ویروس مشابه با کووید-19 با نام SARS-CoV و MERS-CoV در حیوانات مؤثر است. رمدسیویر (GS-5734) یک داروی آنتی ویروس کلی است که در اصل برای درمان ابولا و توسط Gilead Sciences ساخته شده است. این دارو باعث خاتمه زودرس رونویسی RNA شده و از این طریق، همانندسازی ویروس را مهار کرده و توانایی ویروس برای تکثیر را مختل میکند. چین اعلام کرد که آزمایشات بالینی داروی رمدسیویر به طور رسمی در تعدادی از بیمارستان های ووهان شروع شده است تا تأثیرگذاری این ویروس برای درمان کوود-19 مورد آزمایش قرار گیرد. بعلاوه، یک آزمایش بالینی نیز توسط FDA در ایالات متحده تأیید شده است. در 19 ژانویه 2020، رمدسیویر به یک مرد 35 ساله در ایالت واشنگتن داده شد. بیماری مووید-19 او بهبود یافت. با این حال، تأثیرگذاری و ایمنی رمدسیویر در بیماران مبتلا به 2019-nCoV هنوز نیاز به تأیید توسط مطالعات بالینی دارد.
کلروکین و هیدروکسی کلروکین داروهایی هستند که به ترتیب برای درمان مالاریا و همچنین شیمی درمانی، و بیماریهای التهابی خاص مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و اختلال خون پورفیریا کوتانئا تاردا (porphyria cutanea tarda) استفاده میشوند. این داروها توسط FDA برای درمان کووید-19 تأیید شدهاند. محققان دریافتهاند که هر دو دارو در شرایط آزمایشگاهی برای مقابله با SARS-CoV و SARS-CoV-2 مؤثر هستند و هیدروکسی کلروکین قدرت نسبتاً بیشتری برای مقابله با SARS-CoV-2 دارد. براساس این یافتهها، کلروکین و هیدروکسی کلروکین هم اکنون در چند کشور از جمله ایالات متحده برای درمان بیماران بستری به علت ابتلا به کووید-19 توصیه میشود. مطالعهای در چین نشان داد که هنگامی که کلروکین بر روی بیش از 100 بیمار تست شد، این دارو در مقایسه با نمونه کنترل نتایج عالی داشت و از تشدید پنومونی جلوگیری کرد، تصویربرداری از ریه نتایج بهتری را نشان داد، باعث تغییر منفی سلول شد و دوره بیماری را کوتاه کرد. ولی هر دو داروی کلروکین و هیدروکسی کلروکینهرگز برای درمان کووید-19 استفاده نمیشوند چون استفاده از آنها عوارض جانبی مکرر مانند تضعیف بینایی، حالت تهوع، اختلالات گوارشی ایجاد کرده و در موارد شدیدتر میتواند منجر به نارسایی قلبی شود. مردی در آریزونا فوت کرد و همسرش پس از استفاده از داروی کلروکین برای پیشگیری از ابتلا به SARS-CoV-2، دچار شرایط بحرانی شد.
در سال 2003، مهارکنندههای پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر (lopinavir/ritonavir) (داروهای ضد ویروسی) علیه SARS-CoV، فعالیتهایی علیه بیماری SARA-CoV نشان دادند و در برخی بیماران باعث بهبود شدند. پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر با نام Kaletra توسط AbbVie به فروش می رسد و برای درمان ایدز ساخته شده است. برای بررسی تأثیرگذاری پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر برای درمان SARS-CoV-2، 99 بیمار با عفونت مثبت، با پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر مورد درمان قرار گرفتند. در درمان با پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر در مقایسه با درمان های استاندارد هیچ امتیازی دیده نشد. با این حال، در کره جنوبی به یک مرد 54 ساله ترکیبی از این دو دارو داده شد و سطح کروناویروس بتای او کاهش قابل توجه و مهمی پیدا کرد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، ممکن است استفاده از پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر در مقایسه با داروهای دیگر مانند داروی اینترفرون بتا (interferon-β)، اسلتامیویر (oseltamivir) یا ریباویرین (ribavirin) مزایایی داشته باشد.
مطالعات متعددی نیز داروهای دیگری پیشنهاد کردهاند که ممکن است در درمان کووید-19 مؤثر باشند. در چین استفاده از داروی توسیلیزومب (Tocilizumab) برای درمان عوارض شدید مربوط به SARS-CoV-2 تأیید شده است. توسیلیزومب با نام تجاری آکتمرا (Actemra,) برای درمان بیماران با آرتریت روماتوئید متوسط تا شدید برای کاهش التهاب استفاده می شود. یک آزمایش بالینی اولیه در چین از توسیلیزومب بر روی 20 بیمار مبتلا به کووید-19 حاد استفاده کرد. 19 بیمار (%95) درمان شدند و طی دو هفته از بیمارستان مرخص شدند. FDA آزمایش فاز 3 آکتمرا در بیماران مبتلا به کووید-19 حاد را به طور رسمی تأیید کرده است. داروی داروناویر (Darunavir) یک مهارکننده دیگر پروتئاز ضد ویروس HIV-1 است. یک بررسی تحت شرایط آزمایشگاهی توسط محققان چینی در فوریه 2020 انجام شد و نشان داد که داروناویر به طور قابل توجهی تکثیر SARS-CoV-2 را مهار کرده است و مهار آن 280 برابر مؤثرتر از بیماران گروهی بود که این دارو به آنها داده نشده بود. در یک بررسی تحت شرایط آزمایشگاهی توسط محققان دانشگاه موناش در ملبورن استرالیا، یک داروی ضدانگل به نام آیورمکتین (ivermectin) در مقابله با ویروس SARS-CoV-2 مؤثر عمل کرد. آزمایشات بالینی بیشتری نیاز است تا بتوان تأثیر این داروها در افراد مبتلا به کووید-19 را به طور کامل تأیید کرد.
FDA استفاده از پلاسمای خون گرفته شده از بیمارانی که از کووید-19 بهبود یافتهاند را به عنوان آنتی بادی که توانایی خنثی سازی بالایی دارد، تأیید کرده است. این افراد می توانند منبع باارزشی برای اهدای پلاسمای افراد بهبودیافته (convalescent plasma, CP) باشند. CP یک ایمونوتراپی تطبیقی کلاسیک است که برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریهای عفونی برای بیش از یک قرن به کار برده شده است. این پلاسماتراپی می تواند مؤثرتر باشد اگر برای بیماران مبتلا به کووید-19 برای از بین بردن ویروس در مراحل اولیه پیش از اینکه باعث آسیب شدید به ریه شود، انجام گیرد. این روش در طی شیوع آنفولانزای کشنده در 1918 استفاده شد و همچنین درمانی برای سرخک در دهه 1930 بوده است. در سالهای اخیر، پلاسماتراپی برای درمان بیماری های ابولا، سارس و آنفولانزای H1N1 مورد استفاده قرار گرفته است. برخی مطالعات نشان می دهند که پلاسما موفقیتهایی در کاهش علائم بیماری و مرگ در اپیدمیهای قبلی داشته است. طی اپیدمی سارس در 2003، بررسی 80 بیمار در هنگ کنگ نشان داد که آنها پس از پلاسماتراپی در مقایسه با سایر بیماران، شانس بهبودی طی دو هفته پس از بروز علائم را داشتند. از آنجاییکه میان سارس و کووید-19 شباهتهایی وجود دارد، درمان با CP میتواند یک گزینه درمان مفید برای بیماران مبتلا به کووید-19 باشد. پس از اینکه در چین مطالعاتی برای ارزیابی تأثیرگذاری درمان با CP و تأثیر آن بر وضعیت افراد مبتلا به 2019-nCoV که درمان شده و بهبود یافتهاند انجام شد، بیمارستان های در نیویورک برای استفاده از پلاسمای خون افراد بهبود یافته از 2019-nCoV به عنوان یک پادزهر بالقوه برای این بیماری، آماده میشوند. با این حال احتمال خطر اندکی در درمان با CP وجود دارد و آن این است که برخی عوامل بیماریزای خونی مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، ویروس هپاتیت بی (HBV) یا هپاتیت سی (HCV) از این طریق منتقل شود. حداقل 10 دارو/واکسن پیشنهادی برای 2019-nCoV -2 تحت بررسی هستند. محققان امیدوارند که اولین مرحله آزمایشات بالینی را طی 4 هفته شروع کنند. این آزمایشات، آزمایشات کوچکی خواهند بود که در ابتدا بر روی افراد سالم انجام می شود تا از ایمنی واکسن اطمینان حاصل شود. آزمایشات مرحله دوم طی تقریباً هشت ماه شروع می شود و در طی آن تأثیر واکسن در گروه بزرگی از افراد آزمایش میشود. تخمین زده میشود که حدود 12 تا 18 ماه طول بکشد تا واکسن در دسترس قرار گیرد. شرکت بیوتکنولوژی بهداشتی Entos Pharmaceuticals در حال ساخت یک واکسن DNA برای پیشگیری از ابتلا به کووید-19 با استفاده از پلتفروم نانوپزشکی Fusogenix است. Fusogenix یک حامل لیپیدی پروتئینی (PLV) برای داروهای ژنتیکی است که فرمولاسیون واکسن DNA را قادر میسازد تا مانند واکسن آنفولانزا عمل کند. این واکسن، DNA پلاسمیدی است که چندین آنتیژن از پروتئین های کلیدی بیماران 2019-nCoV-2 رمزگذاری میکند تا بیشترین حفاظت را ایجاد کند. AT-100، فرم نوترکیبی از پروتئین سورفاکتانت انسانی D (rhSP-D)، توسط Airway Therapeutics به عنوان درمانی برای کووید-19 ساخته شد. این درمان در مطالعات پیش بالینی در کاهش التهاب و عفونت در ریهها مؤثر بود، ضمن اینکه یک پاسخ ایمنی علیه بیماریهای ریوی مختلف ایجاد کرد. شرکت Medicago در کانادا یک ذره شبه ویروس (VLP) از 2019-nCoV-2 فقط بیست روز پس از گرفتن ژن 2019-nCoV-2 را به طور موفقیتآمیز تولید کرد. این یک مرحله مهم در ساخت یک واکسن قابلاستفاده است. این ذرههای شبه ویروس، ساختارهای چند پروتئینی هستند که شبیه به مبدأ هستند وای حاوی ژنوم ویروس نیستند از اینرو ایمن هستند. از آنها میتوان در تحریک بدن به تولید آنتی بادی ها و تحریک ایمنی سلولی با هدف پاسخ به ویروس بدون ریسک ابتلا استفاده کرد. شرکت I-Mab Biopharma، TJM2 که یک آنتی بادی خنثیکننده است را برای درمان سندرم آزادسازی سیتوکین که در بیماران مبتلا به عفونت شدید 2019-nCoV-2 شایع است، تولید کرد. TJM2 فاکتور اتریک کننده کلنی گرانولوسیت – ماکروفاژ انسان (GM-CSF) که باعث ایجاد التهاب خاد و مزمن است را هدف قرار میدهد. TZLS-501 توسط شرکت Tiziana Life Sciences به عنوان آنتی بادی مونوکلونال برای درمان کووید-19 ساخته شد. این آنتی بادی یک آنتی بادی ضد پذیرنده اینترلوکین ۶ است که به جلوگیری از آسیب ریه کمک کرده و سطوح IL-6 را در طی دوره بیماری بالا میبرد. تستهای اولیه نشان دادهاند که این روش درمانی به سرعت سطح گردش IL-6 در خون را کاهش میدهد. ChAdOx1 nCoV-19 واکسنی است که در حل حاضر در دست بررسی برای پیشگیری از 2019-nCoV-2 است. حامل ویروسی ChAdOx1 در درجه اول برای مقابله با MERS-CoV در دانشگاه آکسفورد ساخته شد. واکسن ChAdOx1 nCoV-19با همکاری بنیاد جنر در دانشگاه آکسفورد و یک شرکت تولید داروی ایتابیایی به نام Advent Srl ساخته شد که حاوی یک آدنو ویروس ضعیف است که قادر به تولید پروتئین سنبله S ویروس SARS-CoV-2 است، درنتیجه باعث تشکیل آنتی بادی درونزا علیه این پروتئینها و درنتیجه علیه شده SARS-CoV-2 میشود.
در حال حاضر، هیچ گونه شواهد قطعی وجود ندارد که نشان دهد ابوپروفن و سایر داروهای ضد التهاب، ریسک عوارض شدید یا ریسک گرفتن ویروسی که باعث بیماری کوود-19 میشود را افزایش میدهد. هیچ گونه شواهد قطعی وجود ندارد که نشان دهد که مصرف داروهای ضد التهاب برای سایر عفونتهای ریوی مضر باشد.
-
رهنمودهایی برای جلوگیری از شیوع SARS-CoV-2
کشف واکسن زمان میبرد. از اینرو، فعلاً بسیار مهم است که دستورالعملهای مربوط به رعایت فاصله اجتماعی، شستن مرتب دستها و ضدعفونی کردن خانه و محل کار را دنبال کنیم. گزارشات متعددی نشان میدهند که SARS-CoV-2 در مقایسه با سایر ویروس های کووید میتواند آسانتر گسترش یابد و باعث بیماری کشندهتری شود. این ویروس، مانند بقیه کروناویروسها، در هوا می تواند تا 3 ساعت زنده بماند و بر روی پلاستیک تا 72 ساعت، بر روی سطوح استیل ضدزنگ تا 48 ساعت، بر روی مقوا تا 24 ساعت و بر روی مس تا 4 ساعت باقی بماند. ولی SARS-CoV-2 در بدن سریع تر تکثیر میشود حتی هنگامی که فرد مبتلا هیچ علامتی ندارد، و میتواند به فرد دگر انتقال یابد. حضرت محمد (ص) در حدود 1440 سال پیش، رعایت بهداشت و قرنطینه در طی همهگیری را توصیه کرده است. یکی از احادیث پیامبر در این باره این است: “اگر شنیدید در سرزمینی طاعون آمده، وارد آن نشوید، و اگر هنگامی که در سرزمینی هستید در آنجا طاعون آمد، آنجا را ترک نکنید”. سازمان بهداشت جهانی و سازمانهای دیگر، رهنمودهای اولیه برای جلوگیری از کووید-19 صادر کرده اند که بدین شرح است: 1) شستن دستها به صورت مکرر و دقیق، به ویژه پس از ارتباط با افراد مبتلا یا محیط آنها، 2) پرهیز از لمس صورت از جمله دهان، بینی و چشم ها، 3) پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه، 4) رعایت فاصله اجتماعی به طور جدی و رعایت فاصله تا دو متر از افراد، 5) قرنطینه کردن خود در صورت بیمار شدن، و زدن ماسک زمانی که نیاز به مراقبت پزشکی دارید. بعلاوه، سازمان بهداشت جهانی سندی در مورد راهنمایی ایمنی زیستی آزمایشگاهی مربوط به 2019-nCoV منتشر کرد.
ارائهدهندگان خدمات بهداشتی و محققان هنگامی که اطراف بیماران مبتلا به کووید-19 هستند، باید ماسک N95 و FFP3 بزنند و پوشش محافظ بپوشند. برای افراد سالم ممکن است زدن ماسک بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا باشد. 2019-nCoV ممکن است نسبت به ضدعفونی کنندههایی با اثر اثبات شده دربرابر ویروسهای پوششدار مانند وایتکس (سدیم هیپوکلریت)، اتانول %70، هیدروژن پراکسید %0.5، ترکیبات آمونیوم کواترنر و ترکیبات فنلی، در صورتی که طبق دستورالعمل سازنده استفاده شوند، حساس باشند. زیست کش ها مانند بنزالکونیم کلرید %0.2-0.05 و کلرهگزیدین دی گلوکونات %0.02 کمتر مؤثر هستند.
با وجود اینکه برخی شواهد نشان میدهند آب و هوای گرمتر ممکن است گسترش ویروس را کند کند، ولی سازمان بهداشت جهانی همچنان دنبال کردن رهنمودهای رسمی را توصیه میکند. هنوز خیلی زود است که بفهمیم SARS-CoV-2 چه ارتباطی با آب و هوای گرم دارد ولی شوع کروناویروسهای دیگر در محیط گرم کند شده است.
-
نتیجهگیری
همهگیری کووید-19 به سرعت در سرتاسر چین گسترش یافت و از 29 مارس 2020 به 199 کشور/سرزمین/منطقه خارج از چین سرایت کرد. کشف داروی SARS-CoV-2 فرایندی دشوار ولی حیاتی است. بعلاوه، ساخت واکسن آنتی ویروس نیز برای مقابله با این همهگیری بسیار مهم است. از اینرو، اطلاعات بیشتری درباره زیست شناسی ساختاری و جزئیات مربوط به چرخه زندگی2019-nCoV مورد نیاز است. این اطلاعات کشف دارو و/یا واکسن SARS-CoV-2 را گسترش خواهد داد. همچنین، دنبال کردن دستورالعلهای سازمان بهداشت جهانی در مورد جلوگیری از گسترش کووید-19 تا زمانی که داروها و واکسنهای قابل قبولی ساخته شوند، بسیار مهم است.