پیشرفت‌ها و چالش‌های اخیر در ساخت دارو برای درمان کروناویروس کووید-۱۹ (SARS-CoV-2) – اطلاعات جدید درمورد وضع موجود

چکیده:

کروناویروس‌­ها گروه بزرگی از ویروس‌­های بیماری­زا هستند که انواع مختف ویروس از سرماخوردگی معمولی تا بیماری­های شدیدتر و نشانگان تنفسی حاد (سارس) و نشانگان تنفسی خاورمیانه (مرس) را دربرمی­گیرند. یک نوع کروناویروس جدید در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان، استان هوبی در چین شناسایی شد. این ویروس علائم جدیدی را نشان داد که قبل از این در انسان شناسایی نشده بود. اکنون این ویروس تحت عنوان ویروس کرونای سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2) شناخته می­شود و بیماری ناشی از آن بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ (کووید-۱۹) خوانده می شود. سازمان بهداشت جهانی (WHO) در مارس ۲۰۲۰ اعلام کرد که این کروناویروس جدید شیوع جهانی پیدا کرده است. با وجود محدودیت­های سخت گیرانه و تلاش برای قرنظینه­سازی، شیوع کووید-۱۹ به افزایش خود ادامه می­دهد و تاکنون ۱.۹۴۸.۶۱۷ مورد مبتلا به این ویروس که ابتلای آن­ها توسط آزمایشگاه تأییده شده است و بیش از ۱۲۱.۸۴۶ مورد مرگ در اثر این بیماری در سرتاسر جهان اعلام شده است. در حال حاضر هیچ داروی خاصی برای درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ پیشنهاد نشده است. با این حال، دولت­ها و شرکت­های داروسازی در تلاش هستند تا هر چه سریع­تر یک داروی مؤثر برای مبارزه با ویروس کرونا پیدا کنند. در بررسی حاضر، ما وضعیت فعلی آگاهی درباره کووید-۱۹، داروهای موجود و راه­های درمان را به طور خلاصه می­آوریم. فاویلاویر یک داروی ضدویرس است که در ژاپن برای درمان آنفولانزای معمولی تأیید شده است و اکنون برای درمان علائم بیماری کووید-۱۹ در چین مورد تأیید قرار گرفته است. بعلاوه، کلوروکین و هیدرروکلروکین، که به ترتیب داروهای استفاده شده برای درمان مالاریا و آرتروز هستند، توسط انجمن ملی سلامت جمهوری خلق چین برای درمان کووید-۱۹ پیشنهاد شده­اند. هم اکنون، کلوروکین و هیدرروکلروکین به عنوان داروی درمان کووید-۱۹ تحت بررسی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا هستند. انتظار نمی­رود که اولین واکسن کووید-۱۹تا قبل از پایان سال برای آزمایشات بالینی آماده شود.

1. مقدمه

در دومین هفته دسامبر ۲۰۱۹، یک عفونت ویروسی ناشناخته در یک بازار کوچک محلی ماهی و حیوانات وحشی در شهر ووهان، استان هوبی در چین شناسایی شد. از آن زمان، این ویروس به سرعت در سرتاسر کشور چین گسترش یافت، و اکنون به کشورهای دیگر هم رسیده است. در مراحل اولیه گسترش این ویروس، چندین مورد ذات­الریه با علت ناشناخته گزارش شد. در بیماران علائم عفونت ریوی حاد شدید تشخیص داده شد و موارد دیگری از سندرم دیسترس تنفسی حاد، نارسایی حاد تنفسی و عوارض جدی دیگر که منجر به مرگ می­شد نیز به سرعت در حال گسترش بودند. در ۷ ژانویه ۲۰۲۰ و ۱۱ فوریه ۲۰۲۰، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در چین (CCDC) این عغونت را یک عفونت ناشی از ویروس کرونای جدید شناسایی کرد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) نام جدیدی برای این بیماری واگیردار اعلام کرد که عبارت بود از بیماری ویروس کرونا جدید ۲۰۱۹ (و اکنون ما آن را به نام کووید-۱۹ می­شناسیم) (). به­علاوه، کمیته بین المللی طبقه بندی ویروسها، این بیماری را به عنوان سندرم تنفسی حاد شدید کرونا ویروس ۲ نام گذاری کرد. کووید-۱۹ تبدیل به یک نگرانی مهم جهانی شد و سازمان بهداشت جهانی در مارس ۲۰۲۰ اعلام کرد که کروناویروس شیوع جهانی پیدا کرده است. از ۱۴ آوریل ۲۰۲۰، کووید-۱۹بیش از ۱.۹۴۸.۶۱۷ نفر را در ۲۱۰ کشور و سرزمین در سرتاسر جهان و دو وسیله حمل و نقل بین المللی مبتلا کرد و حدود ۱۲۱.۹۴۶ مرگ بر جای گذاشت.

کروناویروس متعلق به خانواده کروناویریده (رسته نیدوویروس ها) می­باشد و شامل ویروس­هایی با ژنوم RNA تک رشته­ای با سوی مثبت با سایز حدوداً بین ۲۶ تا ۳۲ کیلوباز است. خانواده کروناویریده مشتمل بر چهار نوع است که شامل آلفا کروناویروس (alphaCoV)، بتا کروناویروس (betaCoV)، دلتا کروناویروس (deltaCoV) و گاما کروناویروس (gammaCoV). تصور می شود که خفاش­ها و جوندگان منبع کووید آلفا و بتا هستند. در حال حاضر، کاملاً مشخص نیست که کدام حیوانات منبع کووید دلتا و گاما هستند. ویروس­های کرونا براساس ظاهرشان در زیر میکروسکوپ الکترونی نامگذاری می­شوند، ظاهر این ویروس ها به دلیل وجود گلیکوپروتئین های میخی شکل بر روی غلاف آن­ها به شکل ویروسی دیده می­شود که با ساختارهای نقطه­ای پوشیده شده است و این ساختارها آنها را مانند یک تاج (کرونا) احاطه کرده اند (شکل ۱).

این ویروس­ها معمولاً بر مجاری تنفسی پرندگان و پستانداران از جمله انسان تأثیر می­گذارند. به طور کلی، منبع این ویروس­ها در حیواناتی است که به ندرت وارد بدن انسان می­شوند مگر اینکه گونه­های میزبان این فاصله را پر کنند. کوویدها در میان انسان ها بیشتر باعث عفونت­های ریوی ناچیز می­شوند که مانند همان عفونت­هایی است که در سرماخوردگی معمولی ایجاد می­شوند. با این وجود برخی از کوویدهای جدید می­توانند باعث بیماری­های جدی­تر مانند نشانگان تنفسی حاد (سارس) و نشانگان تنفسی خاورمیانه (مرس) شوند. سارس و مرس به واسطه کروناویروس­های بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان که متعلق به رسته کووید بتا هستند ایجاد می­شوند. در سال ۲۰۰۳، همه­گیری سارس در چین شروع شد و تا پیش از پایان سال ۲۰۰۴ به بقیه کشورها سرایت کرد. تعداد ۸۰۹۸ مورد بیماری سارس در ۳۷ کشور یا منطقه در جهان تشخیص داده شد و ۷۷۵ مرگ اتفاق افتاد (نرخ مرگ و میر: %۱۲-۱۰) که بیشتر این بیماری­ها و مرگ­ها در چین و هنگ کنگ اتفاق افتاد. همچنین، تعداد ۱۶۲۱ مورد بیماری مرس گزارش شد که منجر به مرگ ۵۸۴ نفر شد (نرخ مرگ و میر: %۳۶). اولین مورد شناسایی­شده مرس یک بیمار ۶۰ ساله در جده عربستان سعودی در سال ۲۰۱۲ بود که به دلیل بیماری شدید ریوی فوت کرد. هنوز هم مرس به صورت پراکنده در چند کشور دیده می شود. هنگام عفونت ناشی از SARS-Cov-2، به گیرنده­های آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ سلول میزبان (ACE2) می­چسبد. ACE2 معمولاً به سلول­های حفره­ای اپیتلیال، نای، نایژه­ها و غدد سروزی برونش مجاری تنفسی آزاد می شود. ویروس وارد این سلول­ها شده و در آن­ها تکثیر می­شود. سپس ویروس­های تولیدشده جدید آزاد شده و سلول­های هدف جدیدی را آلوده می­کنند. چرخه حیات و مکانیسم بیماری­زایی SARS-Cov-2 از زمان اتصال به سلول تا تکثیر در شکل ۲ نشان داده شده است.

کروناویروس جدید ۲۰۱۹-nCov یک ویروس پوشش­دار با RNA تک رشته­ای با سوی مثبت است و در رسته کووید بتا قرار می­گیرد، و شامل کووید سارس و مرس است. ۲۰۱۹-nCov، ۸۹ درصد شباهت نوکلئوتیدی با بیماری CoVZXC21 در خفاش که مشابه سارس است و ۸۲ درصد شباهت با SARS-CoV انسان دارد. از اینرو، ۲۰۱۹-nCov به نام SARS-CoV-2 نامیده شد. مطالعات اولیه، احتمال انتقال SARS-CoV-2 از حیوان به انسان و انتقال آن از انسان به انسان از طریق قطرات دهان و بینی یا تماس مستقیم را نشان دادند. برخی مطالعات برای جلوگیری از گسترش ویروس، نشان دادند که ۲۰۱۹-nCov مانند بقیه کوویدها به اشعه ماورا بنفش و گرما حساس هستند. بعلاوه، کوویدها دراثر استفاده از محلول­های مختلف مانند اتانول (%۷۰)، اتر (%۷۵)، ضد عفونی کنندههای حاوی کلر و غیره عملاً غیرفعال می شوند.

تا کنون هیچ داروی آنتی ویروس خاصی برای درمان کووید-۱۹ و همچنین هیچ واکسنی در دسترس نیست. ارائه­دهندگان خدمات بهداشتی عموماً برای درمان علائم بیماری در بیماران مبتلا به عفونت شدید از اکسیژن تراپی استفاده می­کنند. برای موارد حاد، گزینه­ای دیگری نیز برای درمان وجود دارد مانند درمان­ها و داروهای در دست تحقیق. هم اکنون چالشی که برای سازمان بهداشت جهانی و بسیاری از کشورها وجود دارد، یافتن یک داروی مؤثر برای از بین بردن این ویروس یا یافتن واکسن این بیماری است که بشود آن را بر روی افراد سالم استفاده کرد تا از آلوده شدن آن­ها جلوگیری شود. از آنجایی­که هیچ دارو یا واکسن مؤثری وجود ندارد، بهترین روش تا به امروز کنترل منبع آلودگی، تشخیص زودهنگام، ایزوله کردن و درمان­های حمایتی است. برای افراد، بهداشت شخصی مناسب و دوری از مکان­های شلوغ، به پیشگیری از ابتلا به ۱۹-nCoV کمک خواهد کرد. در بررسی حاضر، ما مختصری درباره وضعیت فعلی اطلاعات پیرامون کووید-۱۹ می­گوییم و درباره کشف و توسعه گزینه­های جدید درمانی ویروس­محور و میزبان­محور برای کووید-۱۹ بحث می­کنیم.

2. خاستگاه و انتقال

با وجود اینکه مقامات بهداشتی هم­چنان در حال یافتن منبع دقیق کروناویروس جدید ۲۰۱۹ هستند، ولی فرضیات اولیه بر این باور بودند که ممکن است این بیماری مربوط به بازار عمده­فروشی غذای دریایی هوانان در شهر ووهان که در آن حیوانات زنده از جمله مار، مارموت، پرنده، قورباغه و جوجه تیغی فروخته می­شود، باشد. برخی افرادی که به این بازار رفته­اند، مبتلا به ذات­الریه ویروسی شده­اند که در اثر کروناویروس جدید ایجاد شده است. این واقعیت نشان داد که حیوانات انتقال دهنده اولیه این ویروس به انسان هستند. ولی افرادی که در اخیراً در آنها این بیماری تشخیص داده شده است، هیج ارتباط یا مواجهه­ای با این بازار نداشتند، این موضوع تأیید می کند که انسان­ها می­توانند ویروس را به یکدیگر انتقال دهند. کروناویروس جدید ۲۰۱۹ یک ویروس مشترک بین انسان و حیوان است، بدین معنی که بیماران اولیه­ای که آلوده شده­اند این ویروس را به طور مستقیم از حیوانات گرفته­اند. برخی مطالعات نشان داده­اند که خفاش­­ها گونه احتمالی­ای هستند که این کروناویروس جدید ۲۰۱۹ از آن­ها نشأت گرفته است (SARS-CoV-2)، چون ژنوم SARS-CoV-2 تا %۹۶ شباهت با کووید خفاش (BatCoV RaTG13) از رینولوفوس دارد. با این وجود، کووید سارس و مرس عموماً قبل از وارد شدن به بدن انسان به بدن میزبان واسطه وارد می شوند که به ترتیب شامل زباد نخلی نقاب‌دار و شترها می شود. تعدادی از دانشمندان به این موضوع  اشاره کردند که در نتیجه شباهت این ویروس جدید با SARS-CoV و MERS-CoV ، SARSCoV-2 احتمالاً از یک میزبان واسطه ناشناخته یا مستقیماً به انسان منتقل شده است.

از ۱۷ ژانویه ۲۰۲۰، یک تیم چینی تحلیلی انجام داده و توالی ژنتیکی ۲۰۱۹-nCoV را با همه انواع شناخته­شده دیگر کروناویروس مقایسه کرده­اند. آن­ها نشان دادند که ۲۰۱۹-nCoV بیشتریت شباهت را با ترجیح کدونی مارها دارند. مارها در حیات وحش اغلب خفاش شکار می­کنند. گزارش­ها حاکی از آن است که در بازار محلی غذای دریایی در ووهان مار فروخته می­شده است. این موضوع امکان اینکه ۲۰۱۹-nCoV از گونه­های میزبان یعنی خفاش­ها وارد بدن مارها شده و سپس در شروع همه­گیری کروناویروس به بدن انسان منتقل شده است. ولی این موضوع که چگونه این ویروس می­تواند خود را هم با بدن میزبان خونگرم و هم با بدن میزبان خونسرد تطبیق دهد همچنان یک معماست. بعلاوه، هیچ شواهد محکمی وجود ندارد که نشان دهد کروناویروس در بدن میزبان­هایی غیر از پستانداران و پرندگان زندگی می­کند. بنابراین، احتمالاً یک میزبان واسطه پستاندار نیز برای ۲۰۱۹-nCoV وجود دارد. در ۱۹ مارس ۲۰۲۰، یک مقاله منتشرشده نشان داد ژنوم Pangolin-CoV به ترتیب %۹۱ و %۹۰.۶ شباهت نوکلئوتیدی با SARS-CoV-2 و BatCoV RaTG13 دارد. این بررسی، گزارش اولیه از یک خیشاوند بالقوه نزدیک SARS-CoV-2 یعنی Pangolin-CoV که از پانگولین­های مالاییایی مرده (Manis javanica) کشف شد و پانگولین­ها را به عنوان میزبان واسطه احتمالی ۲۰۱۹-nCoV شناسایی کرد، ارائه می دهد. با وجود اینکه مطالعات اخیر عمدتاً نشان می­دهند که پانگولین­ها به احتمال زیاد میزبان واسطه برای کروناویروس هستند، ولی این احتمال وجود دارد که حیوانات دیگری نیز میزبان واسطه باشند. به طور کلی، کروناویروس­ها به این معروف هستند که میزبان واسطه بسیاری در میان حیوانات دارند. در سال ۲۰۰۳، مطالعات نشان دادند که زباد نخل (Paguma larvata) میزبان واسطه اصلی SARS-CoV است، ولی گزارشات دیگری نیز نشان می­دهند که سگ راکون (Nyctereutes procyonoides) و سرنواری (Melogale moschata) نقش مشابهی به عنوان میزبان واسطه ایفا می­کنند. درنتیجه حتی با وجود کشف Pangolin-CoV، جستجو برای یافتن میزبان­های واسطه دیگر باید ادامه پیدا کند (شکل ۳).

با افزایش موارد عفونت با ۲۰۱۹-nCoV، چندین مطالعه نشان داده­اند که انتقال از انسان به انسان یک مسیر احتمالی برای شیوع COVID-19 است. این مطالعات توسط مواردی از ابتلا که درون خانواده و در میان افرادی اتفاق افتاده است که به بازار محلی فروش حیوانات در چین نرفته­اند، ثابت شده است. این ویروس عمدتاً از یک فرد به فرد دیگر و معمولاً از طریق تماس نزدیک یا ترشحات دستگاه تنفسی از عطسه یا سرفه بیمار منتقل می­شود. به همین دلیل رعایت فاصله بیش از دو متر از بیمار مهم است.

ولی تنها سرفه یا عطسه کردن نیست که منبع انتقال آلودگی ویروسی است. راه­های دیگری نیز برای انتقال وجود دارد مانند سرایت از یک فرد به فرد دیگر از طریق سطوحی که توسط فرد بیمار لمس شده است، به­ویژه اینکه مطالعات نشان دادند که ویروس در سطوح احتمالاً تا ۹ روز زنده می ماند. همچنین افراد می توانند بیماری کووید-۱۹ را از طریق تماس با اشیا یا سطوح و سپس لمس چشم­ها، بینی یا دهان گسترش دهند. بعلاوه، مطالعات تاکنون نشان می دهند که ۲۰۱۹-nCoV در درجه اول از طریق تماس یا ترشحات دستگاه تنفسی انتقا می­یابد نه از طریق هوا. فردی که سرفه خفیف دارد و احساس مریضی ندارد می تواند مبتلا به کووید-۱۹ باشد. راه دیگری که از طریق آن کووید-۱۹ می­تواند میان افراد گسترش یابد، انتقال از طریق مدفوع است، ولی این راه انتقال محدود است. طبق تحقیقات اخیر توسط CCDC، این ویروس می­تواند در مدفوع برخی از مبتلایان وجود داشته باشد، گرچه این راه انتقال دلیل اصلی همه­گیری نیست. با این وجود، با توجه به ریسک­های موجود، این هم دلیل دیگری است که پس از استفاده از دستشویی و قبل از غذاخوردن بهداشت رعایت شود.

تا این زمان، شواهد کمی از تأثیر ۲۰۱۹-nCoV بر زنان باردار و نوزادان شناسایی شده است و در حال حاضر توصیه خاصی برای زنان باردار در مورد این بیماری وجود ندارد. CDC شواهدی مبنی بر احتمال نتایج منفی بارداری برای زنان باردار مبتلا به کووید-۱۹ ندارد، ولی دو کروناویروس دیگر به نام SARS-CoV و MERS-CoV با بیماری­های شدیدتر و مرگ و میر بیشتر در زنان باردار مرتبط هستند. گزارشی از مأموریت مشترک سازمان بهداشت جهانی در چین که در میانه فوریه ۲۰۲۰ منتشر شد نشان داد که در ۱۴۷ زن باردار مبتلا به ۲۰۱۹-nCoV، در %۸ موارد بیماری شدید و در %۱ بیماری بحرانی بود. این تعداد را می­توان با موارد مبتلا که باردار نبودند مقایسه کرد. مقاله دیگری که در ۷ مارس ۲۰۲۰ منتشر شد از ۹ زن باردار در چین با ذات­الریه تأییدشده ناشی از کووید-۱۹، داده­های بالینی ارائه داد. ظاهر فیزیکی این بیماران مبتلا به کووید-۱۹در طی بارداری مشابه با افراد بزرگسال غیر باردار بود. هیچ یک از ۹ بیمار ذات­الریه شدید نداشتند و فوت نکردند. در تعداد محدودی از موارد در دسترس که در آن­ها نوزادان از مادرانی مبتلا به کووید-۱۹ متولد شده بودند، هیچ کودکی مبتلا به ویروس نبود. همچنین در نمونه­هایی از مایع آمنیوتیک که جنین را داخل رحم احاطه کرده است، ویروسی وجود نداشت. علاوه بر این، ۲۰۱۹-nCoV از طریق جنین انتقال نمی یابد. هیچگونه مطالعه علمی بر روی ۲۰۱۹-nCoV و شیر مادر انجام نشده است. طبق اخبار، تست ۲۰۱۹-nCoV یک نوزاد در لندن تنها دقایقی پس از تولد از مادری مبتلا به ویروس، مثبت اعلام شد. این اولین مورد نیست، چون مقامات چین تأیید کردند که تست ۲۰۱۹-nCoV یک نوزاد در ووهان چین سی ساعت پس از تولد مثبت شد؛ مادر کودک مبتلا به کووید-۱۹ بود. برای درک اینکه چگونه این نوزادان مبتلا شده اند و آیا انتقال ویروس به جنین در طی بارداری اتفاق می افتد یا طی زایمان یا بعد از آن، داده­های معتبر مودرنیاز است.

با وجود گسترش وسیع ۲۰۱۹-nCoV، معلوم شد که به طور کلی کودکان مقاومت خوبی در برابر ویروس دارند و عوارض کمتری نشان می­دهند. این الگو تا حد قابل ملاحظه­ای مشابه با همه­گیری قبلی کووید مانند SARS-CoV و MERS-CoV است چون علائم آن­ها نیز در کودکان به طور گسترده ظاهر نشد. هیچ کودکی در طی همه­گیری SARS-CoV در ۲۰۰۳ فوت نکرد و اکثر ۸۰۰ مرگ در افراد بالای ۴۵ سال بود. علاوه بر این، تعجب­آور نیست که این ویروس­ها منجر به فقط التهاب خفیف در کودکان و بیماری­های شدیدتر در بزرگسالان شود. برجسته­ترین مثال این موضوع در تاریخ، بیماری آبله است که تأثیرات اندک بر کودکان داشت ولی در بزرگسالان فاجعه آمیز بود. کودکان عموماً سریع­تر و بهتر بهبود پیدا می کنند ولی در بزرگسالان عوارض شدیدتر است و شامل مرگ هم می شود. بزرگسالان ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این ویروس باشند زیرا بیشتر در معرض بیماری­های دیگری مانند دیابت، فشار خون بالا یا بیماری قلبی هستند که توانایی آنها در مبارزه با عفونت را ضعیف می­کنند. محققان چینی در یک مطالعه گسترده، نتایج ابتلا به کووید-۱۹ را در بیش از ۲۰۰۰ کودک مبتلا یا مشکوک به ابتلا را بررسی کردند. آن­ها دریافتند که بیش از نیمی از کودکان نشانه­های خفیفی مانند سرماخوردگی داشتند یا اصلاً نشانه ای نداشتند. در حال حاضر، به نظر می­رسد کودکان کمتر از همه دچار عوارض این بیماری می­شوند و تعداد کودکان مبتلا (زیر ۱۹ سال) از %۲ همه مبتلایان در جهان تجاوز نمی­کند و هیچ مرگی در کودکان زیر ۹ سال وجود ندارد. دانشمندان نمی­توانند علت این پدیده را به طور دقیق توضیح دهند ولی چند تئوری پزشکی وجود دارد که می­توانند دلیل این امر را توضیح دهند. درواقع، برخلاف تصور عموم، سیستم ایمنی کودکان بسیار کارآمدتر از بزرگسالان است. به عنوان مثال، احتمال مرگ بزرگسالان از آبله مرغان و آنفولانزای فصلی به ترتیب ۲۵ و ۱۰ برابر کودکان است.

اعتقاد بر این است که SARS-CoV-2 از خفاش آمده است، از اینرو این ویروس در درجه اول قادر به بقا و تکثیر در اندام­های داخلی حیوانات می­باشد. انتقال SARS-CoV-2 از انسان به حیوان هنوز اثبات نشده است. ولی یک تحقیق، احتمال انتقال از انسان به حیوان را بررسی کرده است. طی تحقیق، یک خوک به دلیل راه­های احتمالی انتقال ویروس پس از همه­گیری سارس در ۲۰۰۳ در چین از ویروس SARS-CoV دور نگه داشته شد. نتایج و تحلیل های اپیدمیولوژی نشان دادند که خوک مبتلا به SARS-CoV با منشأ انسانی شده است.

3. علائم

طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی، اگر فردی مبتلا به ۱۹-nCoV شود، اولین علائم معمولاً پس از پنج تا شش روز ظاهر می شوند. ولی مواردی وجود دارند که در آنها دوره نهفتگی ویروس می­تواند تا ۴۰ روز طول بکشد، و متوسط دوره نهفتگی ۱۴ روز است. دوره نهفتگی برای موارد شدیدتر ممکن است متفاوت با موارد حفیف باشد و بستگی به سن بیمار و واکنش ایمنی بدن آن­ها دارد. این دوره در بیماران بالای ۷۰ سال (۱۱.۵ روز) کوتاه­تر از بیماران زیر ۷۰ سال (۲۰ روز) است. علائم کووید-۱۹ معمولاً مانند سرماخوردگی معمولی و آنفولانزا است و شدید نمی­شود. ولی، برای افرادی که از بیماری­های زمینه­ای مانند دیابت، بیماری قلبی و ریوی و سایر بیماری­ها رنج می برند، شرایط متفاوت است. در این بیماران، بیماری می­تواند بحرانی شده و گاهی منجر به مرگ شود. برخی افراد هیچ علامتی ندارند (ذات­الریه خفیف). طبق جدیدترین تحقیق سازمان بهداشت جهانی که بر روی بیش از ۷۰.۰۰۰ بیمار در چین انجام شده است، رایج­ترین علائم کووید-۱۹عبارتند از: تب (در %۸۸ بیماران)، سرفه خشک و گلودرد (%۶۸)، خستگی (%۳۸)، و اسهال (%۴)، که بسیار شبیه به علائم SARS-CoV و MERS-CoV هستند. علاوه بر این، تنگی نفس شدید در تقریباً %۲۰ بیماران وجود داشت و حدود %۱۳گلودرد و سردرد شدید داشتند. به طور کلی، ۱۹-nCoV عضوی از خانواده کروناویروس­هاست که معمولاً به سیستم تنفسی حمله می­کند. برخی بیماران مستعد عوارض مختلفی مانند سندرم دیسترس تنفسی حاد، آسیب حاد قلب و عفونت ثانویه با باکتری­ها هستند.

این ویروس ابتدا بر سلول­های پوششی گلو، نای و ریه اثر می­گذارد و آ­ن­ها را به کارخانه­های ویروس­سازی تبدیل می­کنند که تعداد بسیار زیادی ویروس تولید می­کنند و هرکدام از آنها سلول­های دیگر را آلوده می­کنند. تب بالا و احساس خستگی عمومی به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به ویروس و فرستادن سیگنال به بدن برای آزادکردن سیتوکین است. با این حال، ویروس سیستم ایمنی بدن را مختل کرده و بدن دچار التهابی بیش از آنچه که لازم است می­شود. اکسیژن از داخل ریه­ها وارد خون می­شود ولی در ذات­الریه شدید، کیسه­های هوایی پر از آب شده و تنگی نفس ایجاد می­شود. در برخی بیماران، این امر موجب سرفه همراه با خلط می­شود که همان موکوس غلیظ است که حاوی سلول­های ریه است که توسط ۱۹-nCoV کشته شده­اند. این مشکل ممکن است به ریه محدود نشود چون ۱۹-nCoV به اندام­های مهم دیگر در بدن مانند کلیه­ها حمله می­کند که ممکن است منجر به نارسایی آن اندام شود. یک تحقیق جدید نشان داد که ویروس ممکن است به دلیل مقادیر زیاد ACE2 که غالباً در غشای ریه، سلول­های کلیه و سلول­های مجاری اسپرم­ساز بیضه یافت می­شود، بر سلول­های لوله­ای کلیه و سلول­های بیضه تأثیر بگذارد. درنتیجه، ۱۹-nCoV می­تواند مستقیماً به این ACE2 که حمل­کننده سلول­هاست بچسبد و به کلیه و بافت بیضه بیماران آسیب وارد کند. با این حال، شواهد ناقصی مبنی بر درگیر شدن اندام­های تناسلی در بیماران مبتلا به ۱۹-nCoV ارائه شده است. محققان علائم جدیدی از ابتلا به ۱۹-nCoV یافته­اند که مربوط به دستگاه گوارش است، مانند از دست دادن اشتها، اسهال، استفراغ و اختلالات عمده در دستگاه گوارش. در بیمارانی که مشکلات گوارشی مرتبط با ۱۹-nCoV داشتند، در مقایسه با بیماران بدون علائم گوارشی، بیماری تشدید شده است. ۱۹-nCoV باکتری­های دستگاه گوارش را از بین می برد که منجر به چنین علائمی در دستگاه گوارش می شود. دو بیمار اولی که در ووهان مردند، با اینکه برای مدت طولانی سیگار می­کشیدند و این کار باعث ضعیف شدن ریه­هایشان شده بود، به نظر سالم می­رسیدند. بیمار اول که ۶۱ ساله بود، در زمان مراجعه به بیمارستان، ذات­الریه حاد داشت. او با وجود استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی، سندرم دیسترس تنفسی حاد داشت و ریه­هایش دچار نارسایی شدند و قلبش از کار افتاد. او ۱۱ روز پس از بستری­شدن فوت کرد. بیمار دوم یک مرد ۶۹ ساله با سندرم دیسترس تنفسی حاد بود. او به دلیل ذات­الریه حاد و سپتیسمی فوت کرد. برای درک علت این علائم، تحقیقات بیشتری نیاز است.

تشخیص بالینی ۲۰۱۹-nCoV بستگی به علائم، سابقه سفر به کشوری که این بیماری را دارد، و/یا مواجهه با یک فرد مبتلا دارد. سازمان بهداشت جهانی چندین روش برای تست کووید-۱۹ منتشر کرده است. رایج­ترین روش تست، استفاده از واکنش زنجیره پلیمراز معکوس در زمان واقعی (RT-PCR)  است. این تست را می­توان بر روی نمونه­های ریوی انجام داد که به روشهای مختلف از نمونه­گیری می شوند مانند سواب نازوفارنکس یا نمونه خلط. معمولاً نتیجه تست بین چند ساعت تا دو روز مشخص می شود. از آزمایش خون نیز می­توادن استفاده کرد ولی این تست نیازمند دو نمونه خون به فاصله دو هفته است و نتایج، فوری نیستند. این روش برای تشخیص ۱۹-nCoV از طریق شناسایی آنتی بادی در خون بیمار کاربرد دارد. این آنتی بادی­ها بلافاصله پس از ابتلا آزاد می شوند و وجود آن­ها وجود ویروس را حتی با وجود نداشتن علائم ثابت می­کند. مطالعه­ای توسط یک تیم چینی دریافت که سی تی اسکن در %۵۶ موارد، نقاط توده­ای تار (ground-glass opacities) را نشان می­دهد ولی در %۱۸ موارد هیچ نتیجه رادیولوژیکی وجود ندارد. نقاط توده­ای تار دوطرفه و پیرامونی از معمول­ترین نتایج سی تی اسکن است. استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس ریه فقط برای بیماران با علائم شدید مناسب است، یعنی این روش برای تشخیص بیماری در مراحل اولیه مناسب نیست. بنابراین، چندین شرکت داروسازی و سازمان تحقیقاتی در حال تلاش برای ساخت کیت­های تست سریع و مؤثری هستند که بیماران مشکوک به ۱۹-nCoV را در عرض چند دقیقه و بدون نیاز به انتقال نمونه به آزمایشگاه مرکزی تشخیص دهد.

4. همه‌­گیر شناسی

شیوع ۱۹-nCoV با گسترش سریع ادامه دارد و زندگی را در سرتاسر جهان مختل کرده است، به طوری­که کشورهای بیشتری اقدامات قرنطینه سختگیرانه پیاده می­کنند. در ۱۱ مارس، شیوع کووید-۱۹ توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان پاندمی توصیف شد. این بیماری همچنان در سرتاسر جهان در حال گسترش است و این عفونت ویروسی به جزیره­های کوچک و کشورهای آفریقایی رسیده است. در ۸ دسامبر ۲۰۱۹، SARS-CoV-2 ابتدا در ووهان در استان هوبی گزارش شد و سپس به سرتاسر چین گسترش یافت. از ۱۴ آوریل ۲۰۲۰، تعداد بیمارانی که ابتلای آن­ها به کووید-۱۹ تشخیص داده شده است تا ۱.۹۴۸.۶۱۷ در ۲۱۰ کشور و سرزمین در سرتاسر جهان و دو وسیله حمل بین المللی افزایش یافت. تا کنون تعداد کسانی که بهبود یافته اند به ۴۶۰.۵۴۱ نفر رسیده است و ۱۲۱.۸۴۶ نفر به دلیل ابتلا به این بیماری فوت کرده­اند (نرخ مرگ و میر: %۶.۲۵) (شکل ۵). گرچه کووید-۱۹ نسبت به سایر کروناویروس­ها کشته داده است، ولی نرخ مرگ و میر SARS-CoV-2 کمتر از SARS-CoV و MERS-CoV است که به ترتیب %۱۲-۱۰ و %۳۶  می باشد. جدیدترین منبع برای اپیدمولوژی این پاندمیک در حال ظهور را می توان در بورد وضعیت کووید-۱۹ سارمان بهداشت جهانی یافت. در حال حاضر، ایالات متحده بیشترین مورد ابتلا به کووید-۱۹ نسبت به سایر کشورها دارد (۵۸۸.۴۶۵ مورد، ۲۳.۷۱۱ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۴.۰۲). اولین مورد از انتقال کووید-۱۹ از انسان به انسان در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ در ایالات متحده گزارش شد. در حال حاضر همه ۵۰ ایالت موارد ابتلا به کووید-۱۹ را گزارش کرده­اند. کشورهای دیگر با بیشترین موارد ابتلا عبارتند از: اسپانیا (۱۷۲.۵۴۱ مورد، ۱۸.۰۵۶ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۱۰.۵)، ایتالیا (۱۵۹.۵۱۶ مورد، ۲۰.۴۶۵ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۱۲.۸، بالاترین نرخ مرگ و میر در میان کشورها)، فرانسه (۱۳۶.۷۷۹ مورد، ۱۴.۹۶۷ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۱۰.۹)، آلمان (۱۳۰.۶۹۴ مورد، ۳۲۶۱ مرک، نرخ مرگ و میر: %۲.۵، پائین ترین نزخ مرگ و میر)، انگلستان (۹۳.۸۷۳ مورد، ۱۰.۱۰۷ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۱۰.۷)، چین (۸۲.۲۴۹ مورد، ۳۳۴۱ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۴.۰۶) و جمهوری اسلامی ایران (۷۴.۸۷۷ مورد، ۴۶۸۳ مرگ، نرخ مرگ و میر: %۶.۲۵) (شکل ۶).

افراد از هر سنی می توانند مبتلا به SARS-CoV-2 شوند در حالی­که بزرگسالان میانسال و پیر عموماً بیشتر مبتلا می­شوند. در بیشتر مطالعات بر روی بیماران بستری­شده مبتلا به کووید-۱۹، متوسط سن میان ۴۸ تا ۵۸ سال داشتند. در گزارش CCDC که بر روی ۴۴.۵۰۰ فرد مبتلا مطالعه شده است، %۸۷ بیماران بین ۳۰ تا ۷۹ ساله بودند. همچنین سن زیاد به دلیل داشتن بیماری­های قبلی، با افزایش مرگ و میر مرتبط است و نرخ مرگ و میر میان افراد ۷۰ تا ۸۰ یاله یا پیرتر، %۱۵-۸ است. در ایتالیا نیز نتایج مشابهی با نرخ مرگ و میر %۲۰-۱۲ میان افراد ۷۰ تا ۸۰ ساله یا پیرتر یافت شد. گزارشی از ۴۶۰ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ که در ایتالیا فوت کردند نشان داد که داشتن بیماری­هایی از قبل، می­تواند خطر مرگ را افزایش دهد. میانگین سنی این بیماران ۷۹.۵ سال است. ۱۱۷ نفر از این بیماران که فوت کردند (%۲۵.۴) بیماری‌های ایسکمیک قلب داشتند، ۱۲۶ نفر (%۲۷.۴) دیابت داشتند، ۷۲ نفر (%۱۵.۷) سرطان داشتند، ۸۷ نفر (%۱۸.۹) فیبریلاسیون دهلیزی داشتند، ۲۴ نفر (%۵.۲) نفر دمانس داشتند، و ۳۴ نفر (%۷.۴) سکته کرده بودند. در ایلات متحده، بیش از ۳۰۰۰ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ از تاریخ ۱۰ فوریه تا ۱۵ مارس ۲۰۲۰ تشخیص داده شدند. از این تعداد، %۶۷ بالای ۴۵ ساله بودند. این نتایج مشابه گزارش چین است که در آن مرگ و میر در افراد پیر بالاترین میزان را داشت و %۸۰ مرگ ها در افراد بالای ۶۵ سال اتفاق افتاد.

مشخص شده است که SARS-CoV-2 نیز یک تبعیض در جنسیت داشته باشد چون مردان احتمال بیشتری دارد که تستشان مثبت شود و بیشتر احتمال دارد که در اثر این بیماری بمیرند. این روند اولین بار در چین دیده شد و یک بررسی در این مورد دریافت که نرخ مرگ و میر در مردان %۲.۸ و در زنان %۱.۷ است. از آن به بعد این الگو در فرانسه، آلمان، ایران، ایتالیا، کرده جنوبی و اسپانیا تکرار شد. در این لحظه بیشترین تئوری­ها درباره این که چرا این ویروس بیشتر به مردان حمله می­کند تا زنان، در حد حدس و گمان است. در بسیاری از کشورها، و به­ویژه در چین، مردان بیشتر از زنان سیگار می­کشند و سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرزا برای ابتلا به موارد شدیدتر کووید-۱۹ است. بعلاوه، زنان واکنش ایمنی قوی­تری نسبت به مردان دارند.

5. درمان‌شناسی و گزینه­‌های درمانی موجود

متأسفانه هیچ دارو یا واکسن آنتی ویروسی برای درمان آسیب­شناسی های مرتبط با COVID-19 تا کنون به طور رسمی تأیید نشده است. در حال حاضر، مدیریت بالینی شامل پیشگیری از سرایت، اقدامات کنترلی و مراقبت­های حمایتی از جمله اکسیژن تراپی و دستگاه تنفس مصنوعی است. با اینکه بسیاری از کشورها بر روی کشف واکسن درمان SARS-CoV-2 کار می­کنند، ولی به طور قطع می­توان گفت که تا پایان امسال هیچ واکسنی در دسترس نخواهد بود. بنابراین، باید تلاش­ها بر این متمرکز باشد که دارویی برای مقابله مؤثر با این ویروس پیدا شود. این تلاش عمدتاً بر استفاده مجدد از داروهای موجود متمرکز شده­اند. مسئولان حوزه سلامت سازمان بهداشت جهانی به این موضوع اشاره کرده­اند که تعداد زیادی دارو وجود دارد که در درمان ۲۰۱۹-nCoV مؤثر بوده­اند. درمان اصلی برای این ویروس تا حال حاضر، استفاده از آنتی ویروس هاست که توانایی ویروس­­ها برای وارد شدن به سلول را تضعیف کرده و از تکثیر یا حرکت آن­ها از سلول ها آلوده به دیگر سلول­ها جلوگیری می­کنند. آنتی بیوتیک ها در درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ هیچ نقشی ندارند ولی می­توان در مواردی که عفونت باکتریایی ثانویه ایجاد شده است از آنها استفاده کرد.

از آنجایی­که این بیماری اولین بار در دسامبر ۲۰۱۹ در چین دیده شد، این کشور شروع به آزمایش تأثیرگذاری انواع مختلف داروهایی که پیش از این برای درمان بیماری های دیگر مانند مالاریا و ایدز استفاده می­شدند، آنتی ویروس ها، مشتقات پلاسمای خون و داروهای آرتروز کرد. چین بر استفاده از داروی آنتی ویروس فاویلاویر (Favilavir) برای درمان علائم کووید-۱۹ تکیه کرد. این دارو ابتدا توسط Toyama Chemical برای درمان عفونت گلو و بینی ارائه شد. گرچه نتایج مطالعات هنوز منتشر نشده است، تصور می­شود که تأثیرگذاری این دارو در درمان علائم کووید-۱۹ در آزمایش بالینی بیش از ۷۰ بیمار با عوارض جانبی حداقل ثابت شده است. فاویلاویر یک داروی آنتی ویروس است که در سال ۲۰۱۴ در ژاپن برای درمان آنفولانزا مورد تأیید قرار گرفت. اخیراً در این کشورها این دارو برای درمان کووید-۱۹ نیز تأیید شده است. در حال حاضر فاویلاویر توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تأیید نشده است. داروی آنتی ویروس دیگر رمدسیویر (Remdesivir) است که در برابر دو ویروس مشابه با کووید-۱۹ با نام SARS-CoV و MERS-CoV در حیوانات مؤثر است. رمدسیویر (GS-5734) یک داروی آنتی ویروس کلی است که در اصل برای درمان ابولا و توسط Gilead Sciences ساخته شده است. این دارو باعث خاتمه زودرس رونویسی RNA شده و از این طریق، همانندسازی ویروس را مهار کرده و توانایی ویروس برای تکثیر را مختل می­کند. چین اعلام کرد که آزمایشات بالینی داروی رمدسیویر به طور رسمی در تعدادی از بیمارستان های ووهان شروع شده است تا تأثیرگذاری این ویروس برای درمان کوود-۱۹ مورد آزمایش قرار گیرد. بعلاوه، یک آزمایش بالینی نیز توسط FDA در ایالات متحده تأیید شده است. در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۰، رمدسیویر به یک مرد ۳۵ ساله در ایالت واشنگتن داده شد. بیماری مووید-۱۹ او بهبود یافت. با این حال، تأثیرگذاری و ایمنی رمدسیویر در بیماران مبتلا به ۲۰۱۹-nCoV هنوز نیاز به تأیید توسط مطالعات بالینی دارد.

کلروکین و هیدروکسی کلروکین داروهایی هستند که به ترتیب برای درمان مالاریا و همچنین شیمی درمانی، و بیماری­های التهابی خاص مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و اختلال خون پورفیریا کوتانئا تاردا (porphyria cutanea tarda) استفاده می­شوند. این داروها توسط FDA برای درمان کووید-۱۹ تأیید شده­اند. محققان دریافته­اند که هر دو دارو در شرایط آزمایشگاهی برای مقابله با SARS-CoV و SARS-CoV-2 مؤثر هستند و هیدروکسی کلروکین قدرت نسبتاً بیشتری برای مقابله با SARS-CoV-2 دارد. براساس این یافته­ها، کلروکین و هیدروکسی کلروکین هم اکنون در چند کشور از جمله ایالات متحده برای درمان بیماران بستری به علت ابتلا به کووید-۱۹ توصیه می­شود. مطالعه­ای در چین نشان داد که هنگامی که کلروکین بر روی بیش از ۱۰۰ بیمار تست شد، این دارو در مقایسه با نمونه کنترل نتایج عالی داشت و از تشدید پنومونی جلوگیری کرد، تصویربرداری از ریه نتایج بهتری را نشان داد، باعث تغییر منفی سلول شد و دوره بیماری را کوتاه کرد. ولی هر دو داروی کلروکین و هیدروکسی کلروکینهرگز برای درمان کووید-۱۹ استفاده نمی­شوند چون استفاده از آنها عوارض جانبی مکرر مانند تضعیف بینایی، حالت تهوع، اختلالات گوارشی ایجاد کرده و در موارد شدیدتر می­تواند منجر به نارسایی قلبی شود. مردی در آریزونا فوت کرد و همسرش پس از استفاده از داروی کلروکین برای پیشگیری از ابتلا به SARS-CoV-2، دچار شرایط بحرانی شد.

در سال ۲۰۰۳، مهارکننده­های پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر (lopinavir/ritonavir) (داروهای ضد ویروسی) علیه SARS-CoV، فعالیت­هایی علیه بیماری SARA-CoV نشان دادند و در برخی بیماران باعث بهبود شدند. پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر با نام Kaletra توسط AbbVie به فروش می رسد و برای درمان ایدز ساخته شده است. برای بررسی تأثیرگذاری پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر برای درمان SARS-CoV-2، ۹۹ بیمار با عفونت مثبت، با پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر مورد درمان قرار گرفتند. در درمان با پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر در مقایسه با درمان های استاندارد هیچ امتیازی دیده نشد. با این حال، در کره جنوبی به یک مرد ۵۴ ساله ترکیبی از این دو دارو داده شد و سطح کروناویروس بتای او کاهش قابل توجه و مهمی پیدا کرد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، ممکن است استفاده از پروتئاز لوپیناویر / ریتوناویر در مقایسه با داروهای دیگر مانند داروی اینترفرون بتا (interferon-β)، اسلتامیویر (oseltamivir) یا ریباویرین (ribavirin) مزایایی داشته باشد.

مطالعات متعددی نیز داروهای دیگری پیشنهاد کرده­اند که ممکن است در درمان کووید-۱۹ مؤثر باشند. در چین استفاده از داروی توسیلیزومب (Tocilizumab) برای درمان عوارض شدید مربوط به SARS-CoV-2 تأیید شده است. توسیلیزومب با نام تجاری آکتمرا (Actemra,) برای درمان بیماران با آرتریت روماتوئید متوسط تا شدید برای کاهش التهاب استفاده می شود. یک آزمایش بالینی اولیه در چین از توسیلیزومب بر روی ۲۰ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ حاد استفاده کرد. ۱۹ بیمار (%۹۵) درمان شدند و طی دو هفته از بیمارستان مرخص شدند. FDA آزمایش فاز ۳ آکتمرا در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ حاد را به طور رسمی تأیید کرده است. داروی داروناویر (Darunavir) یک مهارکننده دیگر پروتئاز ضد ویروس HIV-1 است. یک بررسی تحت شرایط آزمایشگاهی توسط محققان چینی در فوریه ۲۰۲۰ انجام شد و نشان داد که داروناویر به طور قابل توجهی تکثیر SARS-CoV-2 را مهار کرده است و مهار آن ۲۸۰ برابر مؤثرتر از بیماران گروهی بود که این دارو به آنها داده نشده بود. در یک بررسی تحت شرایط آزمایشگاهی توسط محققان دانشگاه موناش در ملبورن استرالیا، یک داروی ضدانگل به نام آیورمکتین (ivermectin) در مقابله با ویروس SARS-CoV-2 مؤثر عمل کرد. آزمایشات بالینی بیشتری نیاز است تا بتوان تأثیر این داروها در افراد مبتلا به کووید-۱۹ را به طور کامل تأیید کرد.

FDA استفاده از پلاسمای خون گرفته شده از بیمارانی که از کووید-۱۹ بهبود یافته­اند را به عنوان آنتی بادی که توانایی خنثی سازی بالایی دارد، تأیید کرده است. این افراد می توانند منبع باارزشی برای اهدای پلاسمای افراد بهبودیافته (convalescent plasma, CP) باشند. CP یک ایمونوتراپی تطبیقی کلاسیک است که برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری­های عفونی برای بیش از یک قرن به کار برده شده است. این پلاسماتراپی می تواند مؤثرتر باشد اگر برای بیماران مبتلا به کووید-۱۹ برای از بین بردن ویروس در مراحل اولیه پیش از اینکه باعث آسیب شدید به ریه شود، انجام گیرد. این روش در طی شیوع آنفولانزای کشنده در ۱۹۱۸ استفاده شد و همچنین درمانی برای سرخک در دهه ۱۹۳۰ بوده است. در سال­های اخیر، پلاسماتراپی برای درمان بیماری های ابولا، سارس و آنفولانزای H1N1 مورد استفاده قرار گرفته است. برخی مطالعات نشان می دهند که پلاسما موفقیت­هایی در کاهش علائم بیماری و مرگ در اپیدمی­های قبلی داشته است. طی اپیدمی سارس در ۲۰۰۳، بررسی ۸۰ بیمار در هنگ کنگ نشان داد که آن­ها پس از پلاسماتراپی در مقایسه با سایر بیماران، شانس بهبودی طی دو هفته پس از بروز علائم را داشتند. از آنجایی­که میان سارس و کووید-۱۹ شباهت­هایی وجود دارد، درمان با CP می­تواند یک گزینه درمان مفید برای بیماران مبتلا به کووید-۱۹ باشد. پس از اینکه در چین مطالعاتی برای ارزیابی تأثیرگذاری درمان با CP و تأثیر آن بر وضعیت افراد مبتلا به ۲۰۱۹-nCoV  که درمان شده و بهبود یافته­اند انجام شد، بیمارستان های در نیویورک برای استفاده از پلاسمای خون افراد بهبود یافته از ۲۰۱۹-nCoV  به عنوان یک پادزهر بالقوه برای این بیماری، آماده می­شوند. با این حال احتمال خطر اندکی در درمان با CP وجود دارد و آن این است که برخی عوامل بیماری­زای خونی مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، ویروس هپاتیت بی (HBV) یا هپاتیت سی (HCV) از این طریق منتقل شود. حداقل ۱۰ دارو/واکسن پیشنهادی برای ۲۰۱۹-nCoV -2 تحت بررسی هستند. محققان امیدوارند که اولین مرحله آزمایشات بالینی را طی ۴ هفته شروع کنند. این آزمایشات، آزمایشات کوچکی خواهند بود که در ابتدا بر روی افراد سالم انجام می شود تا از ایمنی واکسن اطمینان حاصل شود. آزمایشات مرحله دوم طی تقریباً هشت ماه شروع می شود و در طی آن تأثیر واکسن در گروه بزرگی از افراد آزمایش می­شود. تخمین زده می­شود که حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه طول بکشد تا واکسن در دسترس قرار گیرد. شرکت بیوتکنولوژی بهداشتی Entos Pharmaceuticals در حال ساخت یک واکسن DNA برای پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ با استفاده از پلتفروم نانوپزشکی Fusogenix است. Fusogenix یک حامل لیپیدی پروتئینی (PLV) برای داروهای ژنتیکی است که فرمولاسیون واکسن DNA را قادر می­سازد تا مانند واکسن آنفولانزا عمل کند.  این واکسن، DNA پلاسمیدی است که چندین آنتی­ژن از پروتئین های کلیدی بیماران ۲۰۱۹-nCoV-2 رمزگذاری می­کند تا بیشترین حفاظت را ایجاد کند. AT-100، فرم نوترکیبی از پروتئین سورفاکتانت انسانی D (rhSP-D)، توسط Airway Therapeutics به عنوان درمانی برای کووید-۱۹ ساخته شد. این درمان در مطالعات پیش بالینی در کاهش التهاب و عفونت در ریه­ها مؤثر بود، ضمن اینکه یک پاسخ ایمنی علیه بیماری­های ریوی مختلف ایجاد کرد. شرکت Medicago در کانادا یک ذره شبه ویروس  (VLP) از ۲۰۱۹-nCoV-2 فقط بیست روز پس از گرفتن ژن ۲۰۱۹-nCoV-2 را به طور موفقیت­آمیز تولید کرد. این یک مرحله مهم در ساخت یک واکسن قابل­استفاده است. این ذره­های شبه ویروس، ساختارهای چند پروتئینی هستند که شبیه به مبدأ هستند وای حاوی ژنوم ویروس نیستند از اینرو ایمن هستند. از آن­ها می­توان در تحریک بدن به تولید آنتی بادی ها و تحریک ایمنی سلولی با هدف پاسخ به ویروس بدون ریسک ابتلا استفاده کرد. شرکت I-Mab Biopharma، TJM2 که یک آنتی بادی خنثی­کننده است را برای درمان سندرم آزادسازی سیتوکین که در بیماران مبتلا به عفونت شدید ۲۰۱۹-nCoV-2 شایع است، تولید کرد. TJM2 فاکتور اتریک کننده کلنی گرانولوسیت – ماکروفاژ انسان (GM-CSF) که باعث ایجاد التهاب خاد و مزمن است را هدف قرار می­دهد. TZLS-501 توسط شرکت Tiziana Life Sciences به عنوان آنتی بادی مونوکلونال برای درمان کووید-۱۹ ساخته شد. این آنتی بادی یک آنتی‌ بادی ضد پذیرنده اینترلوکین ۶ است که به جلوگیری از آسیب ریه کمک کرده و سطوح IL-6 را در طی دوره بیماری بالا می­برد. تست­های اولیه نشان داده­اند که این روش درمانی به سرعت سطح گردش IL-6 در خون را کاهش می­دهد. ChAdOx1 nCoV-19 واکسنی است که در حل حاضر در دست بررسی برای پیشگیری از ۲۰۱۹-nCoV-2 است. حامل ویروسی ChAdOx1 در درجه اول برای مقابله با MERS-CoV در دانشگاه آکسفورد ساخته شد. واکسن ChAdOx1 nCoV-19با همکاری بنیاد جنر در دانشگاه آکسفورد و یک شرکت تولید داروی ایتابیایی به نام Advent Srl ساخته شد که حاوی یک آدنو ویروس ضعیف است که قادر به تولید پروتئین سنبله S ویروس SARS-CoV-2 است، درنتیجه باعث تشکیل آنتی بادی درونزا علیه این پروتئین­ها و درنتیجه علیه  شده SARS-CoV-2 می­شود.

در حال حاضر، هیچ گونه شواهد قطعی وجود ندارد که نشان دهد ابوپروفن و سایر داروهای ضد التهاب، ریسک عوارض شدید یا ریسک گرفتن ویروسی که باعث بیماری کوود-۱۹ می­شود را افزایش می­دهد. هیچ گونه شواهد قطعی وجود ندارد که نشان دهد که مصرف داروهای ضد التهاب برای سایر عفونت­های ریوی مضر باشد.

6. رهنمودهایی برای جلوگیری از شیوع SARS-CoV-2

کشف واکسن زمان می­برد. از اینرو، فعلاً بسیار مهم است که دستورالعمل­های مربوط به رعایت فاصله اجتماعی، شستن مرتب دست­ها و ضدعفونی کردن خانه و محل کار را دنبال کنیم. گزارشات متعددی نشان می­دهند که SARS-CoV-2 در مقایسه با سایر ویروس های کووید می­تواند آسان­تر گسترش یابد و باعث بیماری کشنده­تری شود. این ویروس، مانند بقیه کروناویروس­ها، در هوا می تواند تا ۳ ساعت زنده بماند و بر روی پلاستیک تا ۷۲ ساعت، بر روی سطوح استیل ضدزنگ تا ۴۸ ساعت، بر روی مقوا تا ۲۴ ساعت و بر روی مس تا ۴ ساعت باقی بماند. ولی SARS-CoV-2 در بدن سریع تر تکثیر می­شود حتی هنگامی که فرد مبتلا هیچ علامتی ندارد، و می­تواند به فرد دگر انتقال یابد. حضرت محمد (ص) در حدود ۱۴۴۰ سال پیش، رعایت بهداشت و قرنطینه در طی همه­گیری را توصیه کرده است. یکی از احادیث پیامبر در این باره این است: “اگر شنیدید در سرزمینی طاعون آمده، وارد آن نشوید، و اگر هنگامی که در سرزمینی هستید در آنجا طاعون آمد، آنجا را ترک نکنید”. سازمان بهداشت جهانی و سازمان­های دیگر، رهنمودهای اولیه برای جلوگیری از کووید-۱۹ صادر کرده اند که بدین شرح است: ۱) شستن دست­ها به صورت مکرر و دقیق، به ویژه پس از ارتباط با افراد مبتلا یا محیط آن­ها، ۲) پرهیز از لمس صورت از جمله دهان، بینی و چشم ها، ۳) پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه، ۴) رعایت فاصله اجتماعی به طور جدی و رعایت فاصله تا دو متر از افراد، ۵) قرنطینه کردن خود در صورت بیمار شدن، و زدن ماسک زمانی که نیاز به مراقبت پزشکی دارید. بعلاوه، سازمان بهداشت جهانی سندی در مورد راهنمایی ایمنی زیستی آزمایشگاهی مربوط به ۲۰۱۹-nCoV منتشر کرد.

ارائه­دهندگان خدمات بهداشتی و محققان هنگامی که اطراف بیماران مبتلا به کووید-۱۹ هستند، باید ماسک N95 و FFP3 بزنند و پوشش محافظ بپوشند. برای افراد سالم ممکن است زدن ماسک بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا باشد. ۲۰۱۹-nCoV ممکن است نسبت به ضدعفونی کننده­هایی با اثر اثبات شده دربرابر ویروس­های پوشش­دار مانند وایتکس (سدیم هیپوکلریت)، اتانول %۷۰، هیدروژن پراکسید %۰.۵، ترکیبات آمونیوم کواترنر و ترکیبات فنلی، در صورتی که طبق دستورالعمل سازنده استفاده شوند، حساس باشند. زیست کش ها مانند بنزالکونیم کلرید %۰.۲-۰.۰۵ و کلرهگزیدین دی گلوکونات %۰.۰۲ کمتر مؤثر هستند.

با وجود اینکه برخی شواهد نشان می­دهند آب و هوای گرم­تر ممکن است گسترش ویروس را کند کند، ولی سازمان بهداشت جهانی همچنان دنبال کردن رهنمودهای رسمی را توصیه می­کند. هنوز خیلی زود است که بفهمیم SARS-CoV-2 چه ارتباطی با آب و هوای گرم دارد ولی شوع کروناویروس­های دیگر در محیط گرم کند شده است.

7. نتیجه‌­گیری

همه‌­گیری کووید-۱۹ به سرعت در سرتاسر چین گسترش یافت و از ۲۹ مارس ۲۰۲۰ به ۱۹۹ کشور/سرزمین/منطقه خارج از چین سرایت کرد. کشف داروی SARS-CoV-2 فرایندی دشوار ولی حیاتی است. بعلاوه، ساخت واکسن آنتی ویروس نیز برای مقابله با این همه­گیری بسیار مهم است. از اینرو، اطلاعات بیشتری درباره زیست شناسی ساختاری و جزئیات مربوط به چرخه زندگی۲۰۱۹-nCoV مورد نیاز است. این اطلاعات کشف دارو و/یا واکسن SARS-CoV-2 را گسترش خواهد داد. همچنین، دنبال کردن دستورالعل­های سازمان بهداشت جهانی در مورد جلوگیری از گسترش کووید-۱۹ تا زمانی که داروها و واکسن­های قابل قبولی ساخته شوند، بسیار مهم است.